Czarodziejski flet

Wolfgang Amadeus Mozart

  • Akt I

    1 h 5 min

  • Przerwa

    20 min

  • Akt II

    1 h 10 min

Czas trwania: 2 h 35 min

Opera w dwóch aktach
Libretto: Emanuel Schikaneder
Prapremiera: 30.09.1791, Wiedeń
Premiera tej inscenizacji: 25.11.2012, Berlin
Produkcja: Komische Oper, Berlin
Oryginalna niemiecka wersja językowa

Premiera Czarodziejskiego fletu odbyła się 30 września 1791 roku w Wiedniu. Dyrygował Mozart. Operę przyjęto wspaniale. Każdego wieczoru sala była pełna. Mozart z radości sprzedał konia, pił czarną kawę i palił fajkę. Przywoził do teatru teściową, siedmioletniego syna Carla, zaprzyjaźnionego waltornistę, a nawet zawistnego Antonia Salieriego. Czarodziejskim fletem rządzi magiczna cyfra trzy. Są trzy (powtarzane) akordy w intradzie, Trzy Damy, Trzech Chłopców, trzy świątynie Sarastra: Mądrości, Rozumu i Natury; zakochani Tamino i Pamina poddani są trzem próbom: milczenia, rozłąki oraz ognia i wody. Nawet inscenizacja jest trzecim wystawieniem opery w odbudowanym Teatrze, po „kosmicznym” Flecie Laco Adamika i „szkolnym” Achima Freyera. Reżyser obecnej, Australijczyk Barrie Kosky, dyrektor artystyczny berlińskiej Komische Oper, w świecie opery obecny jest już od ponad dwudziestu lat. Do współpracy zaprosił oryginalną brytyjską grupę teatralną „1927”. Razem połączyli nieme kino, żywe wideo i żywą muzykę, animacje, pantomimę. Taka realizacja jest zdaniem Barriego Kosky’ego bliska wiedeńskiemu teatrowi Emanuela Schikanedera, inspiratora i librecisty Czarodziejskiego fletu. W liście do żony Mozart wyznał: „Kiedy siadam do fortepianu, żeby zaśpiewać coś z mojej opery, to zaraz muszę przerwać – zbyt wielkie to robi na mnie wrażenie”. Na samym Mozarcie to, co tworzył, robiło wrażenie? A cóż my mamy powiedzieć? Czy nie czekamy z biciem serca na arię Królowej Nocy, taniec Monostatosa albo duet Papagena i Papageny?

Obsada

Realizatorzy

Streszczenie

  • ,

    AKT PIERWSZY

    W mrocznym lesie, Próba milczenia gdzieś daleko…

    Podczas ucieczki przed wielkim, niebezpiecznym wężem, Tamino zostaje w ostatniej chwili uratowany przez Trzy Damy służące Królowej Nocy. Pierwszą osobą, jaką widzi po odzyskaniu przytomności jest Pa- pageno, którego bierze za swojego wybawiciela. Papageno, ptasznik poszukujący miłości, nie wyjaśnia tej pomyłki. Trzy Damy powracają i karzą Papagena za kłamstwo, odbierając mu mowę. Pokazują Taminowi portret Paminy, córki Królowej Nocy, w której Tamino natychmiast się zakochuje. Tymczasem Monostatos ponownie próbuje zbliżyć się do śpiącej Paminy. Pojawia się Królowa Nocy i rozkazuje swojej córce zabić Sarastra, do czego Pamina nie jest zdolna. Zaniechawszy zemsty, Sarastro stara się pocieszyć dziewczynę. Wkrótce Królowa Nocy osobiście zjawia się przed Taminem i oznajmia mu, że jej córka została porwana przez złego Sarastra. Tamino z entuzjazmem przyjmu- je jej rozkaz uwolnienia Paminy. Trzy Damy zwraca- ją Papagenowi głos i nakazują mu, aby towarzyszył Taminowi. Dla ochrony przed niebezpieczeństwami wręczają Taminowi czarodziejski flet, a Papagenowi magiczne dzwonki i oznajmiają, że do Sarastra dopro- wadzą Tamina i Papagena Trzej Chłopcy.

    Monostatos, sługa Sarastra usiłuje uwieść Paminę. Papageno, który odłączył się od Tamina w drodze do Sarastra, jest równie przerażony dziwnym wyglądem Monostatosa, co sługa wyglądem Papagena. Zostaw- szy sam na sam z Paminą, Papageno oznajmia, że wkrótce przybędzie jej wybawca Tamino. On sam jest smutny, bowiem jego poszukiwania miłości są jak do- tąd bezowocne. Pamina go pociesza.

    Trzej Chłopcy prowadzą Tamina do bram królestwa Sarastra. Początkowo ma on kłopoty z przekrocze- niem jego progów. Powątpiewa też w prawdziwość opowieści Królowej Nocy na temat Sarastra. Zaczyna grać na flecie i oczarowuje naturę swoją muzyką. Tymczasem Papageno ucieka z Paminą, lecz zostają schwytani przez Monostatosa i jego pomocników. Po- wstrzymują ich magiczne dzwonki Papagena. Wkracza Sarastro ze swoją świtą, a Monostatos wprowadza Ta- mina. Długo oczekiwane spotkanie Tamina z Paminą trwa bardzo krótko, bowiem Sarastro orzeka, że aby być razem, muszą oni najpierw poddać się serii cięż- kich prób.

  • ,

    AKT DRUGI

    Próba milczenia

    Tamino i Papageno muszą zachować milczenie. Pojawienie się Trzech Dam i ich gadulstwo, sprawiają, że próba staje się nie- zwykle trudna. Tamino pozostaje milczący, natomiast Papageno od razu wdaje się w rozmowę. W mrocznym lesie, Próba milczenia gdzieś daleko… Podczas ucieczki przed wielkim, niebezpiecznym wężem, Tamino zostaje w ostatniej chwili uratowany przez Trzy Damy służące Królowej Nocy. Pierwszą osobą, jaką widzi po odzyskaniu przytomności jest Pa- pageno, którego bierze za swojego wybawiciela. Papageno, ptasznik poszukujący miłości, nie wyjaśnia tej pomyłki. Trzy Damy powracają i karzą Papagena za kłamstwo, odbierając mu mowę. Pokazują Taminowi portret Paminy, córki Królowej Nocy, w której Tamino natychmiast się zakochuje. Tymczasem Monostatos ponownie próbuje zbliżyć się do śpiącej Paminy. Pojawia się Królowa Nocy i rozkazuje swojej córce zabić Sarastra, do czego Pamina nie jest zdolna. Zaniechawszy zemsty, Sarastro stara się pocieszyć dziewczynę.

    Próba kuszenia

    Tamino i Papageno muszą oprzeć się wszelkim pokusom: żadnych rozmów, żadnych kobiet, żadnego jedzenia! Oprócz czarodziejskiego fletu i magicznych dzwonków, Trzej Chłopcy przynoszą Taminowi i Papagenowi również jedzenie, którego Tamino stanowczo odmawia. Pamina nie jest w stanie wy- dobyć z Tamina ani jednego słowa. Odbiera to jako odrzucenie. Płacze myśląc, że Tamino już jej nie kocha.

    Przed ostatnią wielką próbą Pamina i Tamino spotykają się ra- zem po raz ostatni, by móc się pożegnać. Papageno nie może już brać udziału w kolejnych próbach. Pragnie jedynie kieliszka wina i marzy o swojej wielkiej miłości. Pamina jest przekonana, że straciła Tamina na zawsze. Z rozpa- czy próbuje odebrać sobie życie, ale jej zamiar udaremniają Trzej Chłopcy, zapewniając ją, że Tamino nadal ją kocha. Z radością i poczuciem ulgi, Pamina zgadza się raz jeszcze zobaczyć Tamina. Wreszcie połączeni, Tamino i Pamina wspólnie przechodzą ostat- nią próbę.

    Próba ognia i wody

    Muzyka czarodziejskiego fletu oraz miłość Tamina i Paminy po- zwalają przezwyciężyć im strach oraz pokonać niebezpieczeństwa ognia i wody.

    Tymczasem Papageno wciąż nie może znaleźć swej wielkiej miło- ści. Zrozpaczony, również próbuje targnąć się na swoje życie, lecz i tym razem powstrzymują go Trzej Chłopcy. Marzenie Papagena wreszcie się spełnia: razem ze swoją Papageną marzą o licznym potomstwie.

    Tymczasem…

    Królowa Nocy, Trzy Damy i zdrajca Monostatos przepuszczają atak na Sarastra i jego świtę. Zostaje on jednak odparty. Tamino i Pamina przeszli pomyślnie wszystkie próby i nareszcie mogą być razem.

     

    Urlich Lenz / przekład: Joanna Dutkiewicz

     

     

Sponsorzy

  • Sponsor premiery

  • Mecenas Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Partnerzy Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Patroni medialni premiery

  • Patroni medialni Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Czas odmierza nam