MAYERLING
Ferenc Liszt / Kenneth MacMillan
-
AKT I
35 min
-
Przerwa
20 min
-
AKT II
55 min
-
Przerwa
20 min
-
AKT III
45 min
Czas trwania: 2 h 55 min
-
Zobacz zdjęcie: Plakat Adama Żebrowskiego, fot. Łukasz Murgrabia. Na plakacie Vladimir Yaroshenko
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Vladimir Yaroshenko i Chinara Alizade jako Arcyksiążę Rudolf i Mary Vetsera, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Vladimir Yaroshenko jako Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Vladimir Yaroshenko i Chinara Alizade jako Arcyksiążę Rudolf i Mary Vetsera, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Yuka Ebihara i Vladimir Yaroshenko jako Hrabina Larisch i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Chinara Alizade i Vladimir Yaroshenko jako Mary Vetsera i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Chinara Alizade i Vladimir Yaroshenko jako Mary Vetsera i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Aneta Zbrzeźniak i Dawid Trzensimiech jako Hrabina Larisch i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Elisabetta Formento i Dawid Trzensimiech jako Mary Vetsera i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Emilia Stachurska i Dawid Trzensimiech jako Mitzi Kaspar i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Yume Okano i Dawid Trzensimiech jako Księżniczka Stefania i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Elisabetta Formento i Dawid Trzensimiech jako Mary Vetsera i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Yuka Ebihara i Patryk Walczak jako Mary Vetsera i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Yuka Ebihara i Patryk Walczak jako Mary Vetsera i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Patryk Walczak oraz Paweł Koncewoj, Ryota Kitai, Kristóf Szabó i Maksim Woitiul jako Arcyksiążę Rudolf i Węgierscy Oficerowie, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Yuka Ebihara i Patryk Walczak jako Mary Vetsera i Arcyksiążę Rudolf, fot. Ewa Krasucka
-
Zobacz zdjęcie: „Mayerling”. Patryk Walczak oraz Natalia Pasiut jako Arcyksiążę Rudolf i Hrabina Larisch, fot. Ewa Krasucka
Balet w trzech aktach
Libretto: Gillian Freeman
Muzyka: Ferenc Liszt
Aranżacja i orkiestracja: John Lanchbery
Prapremiera: 14.03.1978, Royal Ballet, Londyn
Premiera polska: 4.06.2021, Polski Balet Narodowy, Warszawa
Spektakl przeznaczony dla widzów dorosłych
Trema utrudniała życie niejednemu artyście, nawet najlepsi wirtuozi nie byli od niej wolni, zniszczyła też niejeden wielki talent. Kenneth MacMillan swoją karierę baletową rozpoczął jako tancerz Sadler’s Wells Ballet w Londynie, gdzie wróżono mu świetlaną przyszłość, ale trema podcięła mu skrzydła. Zrezygnował z tańca i tak narodził się wielki choreograf, twórca 10 pełnospektaklowych baletów i ponad 50 jednoaktówek z autorską choreografią. Najmocniej związał się z londyńskim The Royal Ballet, najpierw jako dyrektor artystyczny tej sceny, a później jej główny choreograf, aż do śmierci w 1992 roku.
Właśnie dla tego zespołu stworzył w 1978 roku trzyaktowy spektakl baletowy Mayerling osnuty na kanwie jednej z najbardziej zagadkowych historii miłosnych – związku arcyksięcia Rudolfa, syna cesarza Franciszka Józefa I, z nastoletnią baronówną Mary Vetserą. Parę tę odnaleziono martwą w należącym do Rudolfa domku myśliwskim – kochankowie popełnili prawdopodobnie samobójstwo, ale cała historia stała się punktem wyjścia spekulacji o domniemanym zabójstwie następcy tronu Austro-Węgier. Ta pikantna historia stała się ulubionym tematem filmowców, by wymienić choćby Mayerling Terence’a Younga z Omarem Sharifem i Catherine Deneuve rolach głównych, oraz dziennikarzy i pisarzy.
MacMillan, który inspirował się książką George’a Marka The Eagles Die, chciał pokazać piękno miłości i namiętności dwojga arystokratów, ale też presję społeczną i brak perspektyw dla rozwoju ich uczucia w obliczu wyższych, monarchistycznych racji, a to właśnie mogło doprowadzić kochanków do tragicznej decyzji. W swoim Mayerlingu MacMillan posłużył się muzyką Franza Liszta, jego Symfonię faustowską wykorzystując jako motyw przewodni obsesji arcyksięcia Rudolfa na punkcie broni i śmierci.
Obecny jedynie na wybranych scenach baletowych świata Mayerling zostanie pokazany w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w wykonaniu tancerzy Polskiego Baletu Narodowego w spektaklu pod batutą Patricka Fournillier.
Obsada
-
-
Vladimir Yaroshenko
Arcyksiążę Rudolf, następca tronu Austro-Węgier -
Chinara Alizade
Baronówna Mary Vetsera, jego kochanka -
Yuka Ebihara
Hrabina Marie Larisch, jego była kochanka -
Mai Kageyama
Księżniczka Stefania, jego żona -
Palina Rusetskaya
Mitzi Kaspar, jego stała kochanka -
Emilia Stachurska
Cesarzowa Elżbieta, jego matka
-
-
-
Walery Mazepczyk
Cesarz Franciszek Józef, jego ojciec -
Renata Smukała
Arcyksiężna Zofia, jego babka (gościnnie) -
Mar Bonet Sans
Księżniczka Gisela, jego starsza siostra -
Yume Okano
Księżniczka Waleria, jego młodsza siostra -
Diogo de Oliveira
Bratfisch, jego stangret i trefniś -
Maksim Woitiul
Oficer Węgierski 1.
-
-
-
Marta Fiedler
Baronowa Helene Vetsera, matka Mary -
Carlos Martín Pérez
Hrabia Eduard Taaffe, premier -
Marco Esposito
Hrabia Hoyos, przyjaciel Rudolfa -
Kilian Smith
Loschek, pokojowiec Rudolfa -
Vadzim Kezik
Hrabia Larisch, mąż hrabiny Marie -
Justyna Ołów
Katharina Schratt, przyjaciółka cesarza (mezzosopran)
-
-
-
Patryk Walczak
Arcyksiążę Rudolf, następca tronu Austro-Węgier -
Yuka Ebihara
Baronówna Mary Vetsera, jego kochanka -
Aneta Zbrzeźniak
Hrabina Marie Larisch, jego była kochanka -
Yume Okano
Księżniczka Stefania, jego żona -
Mai Kageyama
(po raz pierwszy w roli) Mitzi Kaspar, jego stała kochanka -
Anna Czeszejko
(po raz pierwszy w roli) Cesarzowa Elżbieta, jego matka
-
-
-
Łukasz Tużnik
Cesarz Franciszek Józef, jego ojciec -
Renata Smukała
Arcyksiężna Zofia, jego babka (gościnnie) -
Nika Afonina
(po raz pierwszy w roli) Księżniczka Gisela, jego starsza siostra -
Wiktoria Kotlińska
Księżniczka Waleria, jego młodsza siostra -
Laurence Elliott
(po raz pierwszy w roli) Bratfisch, jego stangret i trefniś -
Kilian Smith
(po raz pierwszy w roli) Oficer Węgierski 1.
-
-
-
Adam Huczka
(po raz pierwszy w roli) Oficer Węgierski 2. -
Gianni Melfi
(po raz pierwszy w roli) Oficer Węgierski 3. -
Antonio Lanzo
(po raz pierwszy w roli) Oficer Węgierski 4. -
Kristóf Szabó
(po raz pierwszy w roli) Kapitan „Bay” Middleton, kochanek cesarzowej -
Melissa Abel
(po raz pierwszy w roli) Księżniczka Luiza, siostra Stefanii -
Wojciech Ślęzak
Książę Filip Koburg, jej mąż
-
-
-
Ana Kipshidze
Baronowa Helene Vetsera, matka Mary -
Paweł Koncewoj
Hrabia Eduard Taaffe, premier -
Marco Esposito
Hrabia Hoyos, przyjaciel Rudolfa -
Mikołaj Czyżowski
(po raz pierwszy w roli) Loschek, pokojowiec Rudolfa -
Cezary Wąsik
(po raz pierwszy w roli) Hrabia Larisch, mąż hrabiny Marie -
Justyna Ołów
Katharina Schratt, przyjaciółka cesarza (mezzosopran)
-
-
-
Vladimir Yaroshenko
Arcyksiążę Rudolf, następca tronu Austro-Węgier -
Chinara Alizade
Baronówna Mary Vetsera, jego kochanka -
Yuka Ebihara
Hrabina Marie Larisch, jego była kochanka -
Mai Kageyama
Księżniczka Stefania, jego żona -
Palina Rusetskaya
Mitzi Kaspar, jego stała kochanka -
Emilia Stachurska
Cesarzowa Elżbieta, jego matka
-
-
-
Walery Mazepczyk
Cesarz Franciszek Józef, jego ojciec -
Renata Smukała
Arcyksiężna Zofia, jego babka (gościnnie) -
Mar Bonet Sans
Księżniczka Gisela, jego starsza siostra -
Yume Okano
Księżniczka Waleria, jego młodsza siostra -
Kilian Smith
(po raz pierwszy w roli) Bratfisch, jego stangret i trefniś -
Maksim Woitiul
Oficer Węgierski 1.
-
-
-
Paweł Koncewoj
Oficer Węgierski 2. -
Ryota Kitai
Oficer Węgierski 3. -
Kristóf Szabó
Oficer Węgierski 4. -
Wojciech Ślęzak
Kapitan „Bay” Middleton, kochanek cesarzowej -
Remy Lamping
Księżniczka Luiza, siostra Stefanii -
Łukasz Tużnik
Książę Filip Koburg, jej mąż
-
-
-
Marta Fiedler
Baronowa Helene Vetsera, matka Mary -
Carlos Martín Pérez
Hrabia Eduard Taaffe, premier -
Marco Esposito
Hrabia Hoyos, przyjaciel Rudolfa -
Mikołaj Czyżowski
Loschek, pokojowiec Rudolfa -
Vadzim Kezik
Hrabia Larisch, mąż hrabiny Marie -
Justyna Ołów
Katharina Schratt, przyjaciółka cesarza (mezzosopran)
-
-
-
Patryk Walczak
Arcyksiążę Rudolf, następca tronu Austro-Węgier -
Elisabetta Formento
Baronówna Mary Vetsera, jego kochanka -
Aneta Zbrzeźniak
Hrabina Marie Larisch, jego była kochanka -
Yume Okano
Księżniczka Stefania, jego żona -
Emilia Stachurska
Mitzi Kaspar, jego stała kochanka -
Natalia Pasiut
(po raz pierwszy w roli) Cesarzowa Elżbieta, jego matka
-
-
-
Łukasz Tużnik
Cesarz Franciszek Józef, jego ojciec -
Renata Smukała
Arcyksiężna Zofia, jego babka (gościnnie) -
Aoi Choji
Księżniczka Gisela, jego starsza siostra -
Magda Studzińska
Księżniczka Waleria, jego młodsza siostra -
Diogo de Oliveira
Bratfisch, jego stangret i trefniś -
Kilian Smith
Oficer Węgierski 1.
-
-
-
Marco Esposito
Oficer Węgierski 2. -
Adam Myśliński
Oficer Węgierski 3. -
Kristóf Szabó
Oficer Węgierski 4. -
Matthieu Quincy
Kapitan „Bay” Middleton, kochanek cesarzowej -
Melissa Abel
Księżniczka Luiza, siostra Stefanii -
Wojciech Ślęzak
Książę Filip Koburg, jej mąż
-
-
-
Irina Wasilewska
(po raz pierwszy w roli) Baronowa Helene Vetsera, matka Mary -
Paweł Koncewoj
Hrabia Eduard Taaffe, premier -
Adam Huczka
Hrabia Hoyos, przyjaciel Rudolfa -
Laurence Elliott
Loschek, pokojowiec Rudolfa -
Michał Chróścielewski
Hrabia Larisch, mąż hrabiny Marie -
Justyna Ołów
Katharina Schratt, przyjaciółka cesarza (mezzosopran)
-
-
-
Vladimir Yaroshenko
Arcyksiążę Rudolf, następca tronu Austro-Węgier -
Chinara Alizade
Baronówna Mary Vetsera, jego kochanka -
Yuka Ebihara
Hrabina Marie Larisch, jego była kochanka -
Melissa Abel
(po raz pierwszy w roli) Księżniczka Stefania, jego żona -
Palina Rusetskaya
Mitzi Kaspar, jego stała kochanka -
Daria Majewska
(po raz pierwszy w roli) Cesarzowa Elżbieta, jego matka
-
-
-
Łukasz Tużnik
Cesarz Franciszek Józef, jego ojciec -
Renata Smukała
Arcyksiężna Zofia, jego babka (gościnnie) -
Mar Bonet Sans
Księżniczka Gisela, jego starsza siostra -
Yume Okano
Księżniczka Waleria, jego młodsza siostra -
Diogo de Oliveira
Bratfisch, jego stangret i trefniś -
Maksim Woitiul
Oficer Węgierski 1.
-
-
-
Marta Fiedler
Baronowa Helene Vetsera, matka Mary -
Carlos Martín Pérez
Hrabia Eduard Taaffe, premier -
Marco Esposito
Hrabia Hoyos, przyjaciel Rudolfa -
Kilian Smith
Loschek, pokojowiec Rudolfa -
Vadzim Kezik
Hrabia Larisch, mąż hrabiny Marie -
Katarzyna Szymkowiak
Katharina Schratt, przyjaciółka cesarza (mezzosopran)
-
-
-
Patryk Walczak
Arcyksiążę Rudolf, następca tronu Austro-Węgier -
Yuka Ebihara
Baronówna Mary Vetsera, jego kochanka -
Aneta Zbrzeźniak
Hrabina Marie Larisch, jego była kochanka -
Yume Okano
Księżniczka Stefania, jego żona -
Mai Kageyama
Mitzi Kaspar, jego stała kochanka -
Emilia Stachurska
Cesarzowa Elżbieta, jego matka
-
-
-
Łukasz Tużnik
Cesarz Franciszek Józef, jego ojciec -
Renata Smukała
Arcyksiężna Zofia, jego babka (gościnnie) -
Nika Afonina
Księżniczka Gisela, jego starsza siostra -
Wiktoria Kotlińska
Księżniczka Waleria, jego młodsza siostra -
Laurence Elliott
Bratfisch, jego stangret i trefniś -
Kilian Smith
Oficer Węgierski 1.
-
-
-
Ana Kipshidze
Baronowa Helene Vetsera, matka Mary -
Paweł Koncewoj
Hrabia Eduard Taaffe, premier -
Marco Esposito
Hrabia Hoyos, przyjaciel Rudolfa -
Mikołaj Czyżowski
Loschek, pokojowiec Rudolfa -
Cezary Wąsik
Hrabia Larisch, mąż hrabiny Marie -
Katarzyna Szymkowiak
Katharina Schratt, przyjaciółka cesarza (mezzosopran)
-
-
-
Vladimir Yaroshenko
Arcyksiążę Rudolf, następca tronu Austro-Węgier -
Chinara Alizade
Baronówna Mary Vetsera, jego kochanka -
Natalia Pasiut
Hrabina Marie Larisch, jego była kochanka -
Melissa Abel
Księżniczka Stefania, jego żona -
Palina Rusetskaya
Mitzi Kaspar, jego stała kochanka -
Daria Majewska
Cesarzowa Elżbieta, jego matka
-
-
-
Łukasz Tużnik
Cesarz Franciszek Józef, jego ojciec -
Renata Smukała
Arcyksiężna Zofia, jego babka (gościnnie) -
Mar Bonet Sans
Księżniczka Gisela, jego starsza siostra -
Yume Okano
Księżniczka Waleria, jego młodsza siostra -
Kilian Smith
Bratfisch, jego stangret i trefniś -
Maksim Woitiul
Oficer Węgierski 1.
-
-
-
Paweł Koncewoj
Oficer Węgierski 2. -
Ryota Kitai
Oficer Węgierski 3. -
Kristóf Szabó
Oficer Węgierski 4. -
Wojciech Ślęzak
Kapitan „Bay” Middleton, kochanek cesarzowej -
Remy Lamping
Księżniczka Luiza, siostra Stefanii -
Gregor Giselbrecht
Książę Filip Koburg, jej mąż
-
-
-
Marta Fiedler
Baronowa Helene Vetsera, matka Mary -
Carlos Martín Pérez
Hrabia Eduard Taaffe, premier -
Marco Esposito
Hrabia Hoyos, przyjaciel Rudolfa -
Mikołaj Czyżowski
Loschek, pokojowiec Rudolfa -
Vadzim Kezik
Hrabia Larisch, mąż hrabiny Marie -
Katarzyna Szymkowiak
Katharina Schratt, przyjaciółka cesarza (mezzosopran)
-
-
-
Patryk Walczak
Arcyksiążę Rudolf, następca tronu Austro-Węgier -
Elisabetta Formento
Baronówna Mary Vetsera, jego kochanka -
Aneta Zbrzeźniak
Hrabina Marie Larisch, jego była kochanka -
Yume Okano
Księżniczka Stefania, jego żona -
Mai Kageyama
Mitzi Kaspar, jego stała kochanka -
Emilia Stachurska
Cesarzowa Elżbieta, jego matka
-
-
-
Łukasz Tużnik
Cesarz Franciszek Józef, jego ojciec -
Renata Smukała
Arcyksiężna Zofia, jego babka (gościnnie) -
Aoi Choji
Księżniczka Gisela, jego starsza siostra -
Magda Studzińska
Księżniczka Waleria, jego młodsza siostra -
Diogo de Oliveira
Bratfisch, jego stangret i trefniś -
Kilian Smith
Oficer Węgierski 1.
-
-
-
Marco Esposito
Oficer Węgierski 2. -
Adam Myśliński
Oficer Węgierski 3. -
Kristóf Szabó
Oficer Węgierski 4. -
Matthieu Quincy
Kapitan „Bay” Middleton, kochanek cesarzowej -
Melissa Abel
Księżniczka Luiza, siostra Stefanii -
Wojciech Ślęzak
Książę Filip Koburg, jej mąż
-
-
-
Irina Wasilewska
Baronowa Helene Vetsera, matka Mary -
Paweł Koncewoj
Hrabia Eduard Taaffe, premier -
Adam Huczka
Hrabia Hoyos, przyjaciel Rudolfa -
Laurence Elliott
Loschek, pokojowiec Rudolfa -
Cezary Wąsik
Hrabia Larisch, mąż hrabiny Marie -
Katarzyna Szymkowiak
Katharina Schratt, przyjaciółka cesarza (mezzosopran)
-
Realizatorzy
Polski Balet Narodowy
Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
Uczniowie Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. R. Turczynowicza
Statyści
Streszczenie
-
,
WPROWADZENIE
Prawda o wspólnej śmierci arcyksięcia Rudolfa, następcy tronu Austro-Węgier i 17-letniej Mary Vetsery nigdy nie została ustalona, ponieważ dwór natychmiast zatuszował sprawę. Nieszczęśliwe małżeństwo polityczne Rudolfa z belgijską księżniczką Stefanią, jego zaangażowanie w węgierskie dążenia separatystyczne oraz przytłaczający sprzeciw ojca, cesarza Franciszka Józefa, niewątpliwie motywowały desperacki finał w Mayerlingu. Pamiętniki i listy ujawniają, że Rudolf był księciem zepsutym i często gwałtownym, a Mary była dziewczyną obsesyjną, gotową nawet umrzeć dla idei miłości.
-
,
PROLOG
Na cmentarzu w Heiligenkreuzu, przed świtem.
-
,
Akt I
Podczas balu na cześć zaślubin z księżniczką Stefanią arcyksiążę Rudolf obraża rodziców i pannę młodą, flirtując z księżniczką Luizą. Kiedy zostaje sam, spotyka hrabinę Larisch i baronową Vetserę, która poznaje go ze swoją córką Mary. Czterej węgierscy oficerowie przerywają to spotkanie, przedstawiając mu swoje separatystyczne dążenia. Hrabina Larisch próbuje odnowić swą dawną relację z Rudolfem. Zauważa ich cesarz i nakazuje synowi dołączyć do żony. Arcyksiążę odwiedza jednak najpierw matkę, cesarzową Elżbietę, i próbuje wzbudzić w niej empatię. W pokojach Rudolfa Stefania przygotowuje się do nocy poślubnej. Rudolf poniewiera nią i straszy rewolwerem.
-
,
AKT II
W podejrzanej tawernie Bratfisch próbuje zabawić Stefanię, ale ta wychodzi zniesmaczona. Rudolf okazuje względy swojej kochance Mitzi Kaspar. Węgierscy przyjaciele wręczają mu polityczne ulotki. Kryją się przed nalotem policji. Zdesperowany Rudolf proponuje Mitzi na wspólne samobójstwo. Premier Taafe zabiera arcyksięcia z tawerny. Zaraz po wyjściu hrabina Larisch przedstawia mu Mary Vetserę.
Hrabina Larisch odwiedza baronową Vetserę w jej domu. Przepowiada Mary przyszłość, zapewniając, że spełnią się jej romantyczne marzenia. Mary przekazuje jej list do Rudolfa.
Podczas uroczystości urodzinowej Franciszka Józefa, Taafe pokazuje Rudolfowi węgierską ulotkę. Cesarzowa daje mężowi w prezencie portret jego „przyjaciółki” Katheriny Schratt, tymczasem Rudolf obserwuje miłosne spotkanie matki z pułkownikiem „Bayem”. Hrabina Larisch kusi arcyksięcia listem od baronówny. Mary i Rudolf spotykają się potajemnie po raz pierwszy w jego pokojach.
-
,
AKT III
Podczas polowania na wsi Rudolf zabija jednego z dworzan, niemal trafiając Franciszka Józefa. Cesarzowa przyłapuje hrabinę Larisch z Rudolfem w jego pokojach i odprawia ją nieświadoma, że na zewnątrz czeka Mary. Baronówna dołącza do Rudolfa, który namawia ją na wspólną śmierć.
Rudolf pije z przyjaciółmi w pałacyku myśliwskim w Mayerlingu. Daje im do zrozumienia, że nie czuje się najlepiej, więc wychodzą. Bratfisch przywozi Mary i próbuje ich zabawić. W namiętnym szale Rudolf kocha się z Mary. Uspokojony dawką morfiny, obejmuje ją i zabija strzałem z pistoletu. Wbiegają jego przyjaciele, ale Rudolf ich wygania i popełnia samobójstwo.
-
,
Epilog
Wracamy na cmentarz w Heiligenkreuzu.
Sponsorzy
Mecenasi Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
Partnerzy Akademii Operowej
Partnerzy Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
Partner Polskiego Baletu Narodowego
Partner technologiczny
Patroni medialni