Urodził się w 1837 roku niedaleko Krakowa. Pochodził z rodziny melomanów, jego ojciec był też pianistą amatorem. Szybko został półsierotą, gdyż ojciec zginął podczas tzw. rzezi galicyjskiej, a dwór, w którym Władysław przyszedł na świat, został spalony i obrabowany. Wobec tego faktu jego matka zmuszona była przenieść się do miasta i zapewnić byt dzieciom. Mały Władysław rozpoczął w Krakowie naukę gry na fortepianie, dwa razy w latach 50. był w Wiedniu, gdzie słuchał wykonań muzyki najnowszej – Liszta, Meyerbeera. W 1857 rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim, zadebiutował też wtedy jako kompozytor i dyrygent. Dwa lata później wyjechał do Pragi, by pogłębiać swe umiejętności muzyczne. Stamtąd w 1865 przeniósł się do Wiednia, już jako kompozytor z dorobkiem. Od 1866 studiował kompozycję w Paryżu. Wrócił do Krakowa w 1870, gdzie dał kilka ważnych koncertów kompozytorskich. W 1872 roku przeprowadził się do Warszawy, podobno za namową Stanisława Moniuszki. Ożenił się wtedy z przyjaciółką Narcyzy Żmichowskiej, także literatką, z która doczekał się trzech synów. Drugi z nich, Tadeusz, poszedł w ślady matki – to słynny Tadeusz "Boy" Żeleński, autor popularnych Słówek. Po śmierci Moniuszki latem 1872 roku Władysław Żeleński objął po nim stanowisko profesora kontrapunktu i harmonii w warszawskim Instytucie Muzycznym. Cały czas utrzymywał kontakty zarówno z Krakowem, jak i ośrodkami zagranicznymi. Prowadził też działalność recenzencką – współpracował z pismem "Kłosy" i krakowskim "Czasem". W 1881 osiadł w Krakowie na stałe, gdzie przez lata czynił starania o utworzenie tam wyższej uczelni muzycznej. Uczył w tym czasie w szkole Towarzystwa Muzycznego, koncertował jako pianista, a w 1886 roku świętował głośną premierę we Lwowie swojej opery Konrad Wallenrod. W 1888 roku jego starania zwieńczyło otwarcie Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego, którego Żeleński został dyrektorem. Pełnił tę funkcje przez 33 lata, do końca życia. Rytm jego działalności w tym czasie wyznaczała praca pedagogiczna i twórcza. Pracował wówczas nad operą Balladyna, jednak w 1891 roku, gdy zbliżał się termin premiery, zmienił tytuł dzieła na Goplana. Opery jednak wówczas nie udało się wystawić, prapremiera dzieła odbyła się dopiero w 1896 roku, a jej gorące przyjęcie przez publiczność i krytykę uczyniło z Żeleńskiego sławnego kompozytora i miano następcy Moniuszki. Dwie kolejne opery, Janek i Stara baśń, zostały u niego zamówione m.in. na otwarcie nowego teatru we Lwowie. W międzyczasie zmarła jego żona, a niedługo potem najstarszy i najmłodszy syn. Żeleński nie zmniejszył jednak tempa twórczej aktywności. Pozostał w dobrej kondycji do końca swoich dni. Zmarł w 1921 roku w Krakowie.
