Sięgnijmy do słów prof. Mieczysława Klimowicza z jego bezcennej książki Początki teatru stanisławowskiego:
„Wstępując na tron miał już Stanisław August gotowy plan stałego teatru w Warszawie. Ze zwykłą sobie energią i zręcznością zabrał się do dzieła tuż po zatwierdzeniu przez sejm elekcyjny swojego wyboru. Chodziło przede wszystkim o przygotowanie odpowiedniej sali teatralnej, zebranie funduszów na pierwsze wydatki związane z koniecznością zaangażowania i sprowadzenia do Polski zespołów francuskich i włoskich. (…)
Już w grudniu 1764 roku projekty teatralne Stanisława Augusta zaczęły nabierać realnych kształtów. W Warszawie zjawił się jesienią Karol [Carlo] Tomatis, włoski awanturnik przybyły z Wiednia i polecony przez przebywającego tam brata króla, Andrzeja Poniatowskiego. Przyjaciel Casanovy, był Tomatis jednym z owych osiemnastowiecznych poszukiwaczy szczęścia, którzy w pogoni za karierą i fortuną przemierzali kraje i stolice ówczesnej Europy utrzymując się z gier hazardowych, żyjących od przypadku do przypadku. (…) Podjął się Tomatis do spółki z kupcem warszawskim Kazimierzem Czenpińskim [Czempińskim] zorganizowania widowisk teatralnych w Warszawie.
Dnia 3 grudnia 1764 roku zawarli obydwaj umowę z królem, według której zobowiązują się sprowadzić i zainstalować w Warszawie komedię francuską i włoską operę komiczną z baletem. (…) Wkrótce obaj antreprenerzy, zaopatrzeni w odpowiednie upoważnienia i listy polecające, wyruszyli na poszukiwanie aktorów i tancerzy. Tomastis zajął się zorganizowaniem włoskiej opery komicznej i wyjechał najpierw do Wiednia, a następnie do Wenecji, natomiast Kazimierz Czenpiński podjął się sprowadzenia trupy francuskiej [z Paryża]. (…) Pierwsze wozy komediantów wraz z Czenpińskim stanęły w Warszawie 12 kwietnia 1765 roku. (…) 5 lipca 1765 roku pojawił się w Warszawie Tomatis z włoskim zespołem operowym i baletowym, liczącym około 30 osób”.
Francuskie przedstawienia komediowe rozpoczęły się w Operalni Saskiej już 8 maja. W lipcu dołączył do nich balet królewski sprowadzony przez Tomatisa. 7 sierpnia wystąpił po raz pierwszy włoski zespół operowy z baletem. Wreszcie, dopiero 19 listopada odbyła się pierwsza premiera zorganizowanego naprędce polskiego zespołu aktorskiego, również uatrakcyjniona dwoma baletami w wykonaniu włoskich tancerzy. Tak rozpoczynał swoją działalność pierwszy w Polsce teatr publiczny króla Stanisława Augusta. (PCh, 17 XII 2014)