Moniuszko / Berlioz, Donizetti, Meyerbeer

WYSTĘPUJĄ:

Urszula Kryger – mezzosopran

Paweł Cłapiński – fortepian

PROGRAM:

Moniuszko

Łzy (słowa: Antoni Edward Odyniec)
Kukułka (słowa: Jan Czeczot)
Polna różyczka (słowa: Józef Grajnert według Johanna Wolfganga Goethego)
Czy powróci? (słowa: Józef Ignacy Kraszewski)
Co to za kwiatek (słowa: Jan Czeczot)
Do Niemna (słowa: Adam Mickiewicz)
Lirnik wioskowy Iii (słowa: Ludwik Kondratowicz, pseud. Władysław Syrokomla)
Piosnka obłąkanej Ofelii (słowa: William Szekspir, przekład: Krystyn Ostrowski)
Do pączka (słowa: Szymon Konopacki)
Łza (słowa: autor nieznany)
Gwiazdeczka (słowa: Władimir Bieniediktow, przekład: autor nieznany)
Prząśniczka (słowa: Jan Czeczot)
Gdyby kto mnie kochał szczerze (słowa: Jan Chodźko)
Serce moje (słowa: Antoni Kolankowski) 

Donizetti

Le crepuscule (słowa: Victor Hugo)

Berlioz

La mort D’ophelie op. 18 nr 2 (słowa: Ernest Legouvé według Williama Szekspira)
Le matin op. 13 nr 1 (słowa: Adolphe de Bouclon)

Meyerbeer

Menschenfeindlich (słowa: Michael Beer)
Ständchen (słowa: Johann Gabriel Seidl)
Le poète mourant (słowa: Charles Hubert Millevoye)
Die Rosenblätter (słowa: Wilhelm Müller)
Scirocco (słowa: Michael Beer)

Twórczość pieśniarska Moniuszki ma bardzo różnorodny charakter. Składają się na nią piosnki sielskie, jak sam Moniuszko je nazywał – piosnki wieśniane znad Niemna, baśni gminne (Dziadek i babka), pieśni idylliczne (Wiosna, Polna różyczka), refleksyjne (Pieśń wieczorna, Dola), obyczajowe (Triolet), miłosne (Rozmowa, Pieszczotka), fantastyczne (Świtezianka), patriotyczne (Pieśń wojenna, Stary kapral), dumki, ballady, romanse, sceny dramatyczne, psalmy, hymny, pieśni liryczne, czy pieśni choreiczne.

Wśród 300 utworów znajdziemy zarówno piosnki proste, pisane do amatorskiego wykonania w domach, jak i prawdziwe arcydzieła liryki wokalnej, które mogą konkurować z dziełami europejskich mistrzów epoki romantyzmu. Moniuszko przykładał wielką wagę do wyboru tekstów do swoich pieśni. Mickiewicz, Czeczot, Syrokomla, Kochanowski, Witwicki, Kraszewski, Pol, Goethe, Szekspir, Hugo to tylko niektóre nazwiska z ogromnego grona poetów, których wiersze umuzycznił kompozytor.

Wśród pieśni Moniuszki odkrywamy perły romantycznej liryki wokalnej – Treny do słów Kochanowskiego, czy takie pieśni, jak: Lirnik wioskowy, Znasz-li ten kraj, Do pączka, Rozmowa, Do Niemna, już nie mówiąc o balladach – Czaty, Świtezianka, Dziad i baba, czy Rybka. To doskonale napisane utwory, o niezwykłych walorach melodycznych i harmonicznych, często z wirtuozowską partią fortepianu.

Przygotowując cykl koncertów, wybrano 80 pieśni i zestawiono je z utworami innych kompozytorów, by pokazać Moniuszkę na tle twórczości tego gatunku. Ballady Moniuszki są połączone z balladami Schumanna i Loewego, pieśni – z romansami i balladami romantycznymi Berlioza i Meyerbeera. Powstał program pieśni Moniuszki do słów Mickiewicza, program z utworami kameralnymi, a także program dla duetów. Osobno trzeba traktować pieśni religijne Moniuszki – ich prostota, niezwykła melodyjność oraz przepiękne, choć proste teksty, zawsze wywołują niesamowite wrażenie.