Krzysztof Pastor

Dyrektor Polskiego Baletu Narodowego

Choreograf i inscenizator. Ukończył Szkołę Baletową w rodzinnym Gdańsku i zaangażował się do Polskiego Teatru Tańca w Poznaniu (1975). Pracował tam z Conradem Drzewieckim, zdobywając pozycję jednej z czołowych młodych indywidualności artystycznych zespołu. Po czterech latach przeniósł się do łódzkiego Teatru Wielkiego.

W 1983 r. został solistą Le Ballet de l’Opéra de Lyon we Francji, z którym tańczył m.in. w baletach Graya Veredona, Hansa van Manena i Kurta Joossa. W latach 1985-1995 występował z kolei w Het Nationale Ballet (Holenderskim Balecie Narodowym), współpracując z takimi znanymi choreografami, jak: Carolyn Carlson, Nils Christie, Rudi van Dantzig, Nacho Duato, Jan Linkens, Eduard Lock, Hans van Manen, Maguy Marin, Toer van Schayk, Nina Wiener i Peter Wright. Wykonywał partie solowe w baletach klasycznych i neoklasycznych oraz w choreografiach tańca współczesnego.

Swoją pierwszą choreografię stworzył w 1986 r. na Międzynarodową Galę Baletową w Łodzi. Po zrealizowaniu kilku baletów do programów warsztatowych Het Nationale Ballet, w 1992 r. wystawił z sukcesem balet Szostakowicz — Symfonia kameralna, który wszedł do głównego repertuaru tego zespołu. Od 1995 r. zajmował się pracą choreograficzną jako wolny strzelec. W sezonie 1997/98 związał się jako choreograf z zespołem Washington Ballet, a w sezonie 1998/99 z Het Nationale Ballet. Od tamtej pory zasłynął jako choreograf na arenie międzynarodowej, przygotowując prawie 70 baletów, w tym cieszące się uznaniem: Do Not Go Gentle… oraz In Light and Shadow; zrealizowane z rozmachem, pełnospektaklowe przedstawienia: Kurt Weill, Acid City, Don Giovanni, Tristan (dla Królewskiego Baletu i Niebezpieczne związki; a także Symfonię fantastyczną dla Australian Balet (Baletu Australijskiego).

W 1995 roku jego duet Detail IV zdobył Złotą Nagrodę Choreograficzną na Międzynarodowym Konkursie Baletowym w Helsinkach. W 2000 roku artysta otrzymał Medal 200-lecia Polskiego Baletu od naszego Ministerstwa Kultury oraz Nagrodę Choreograficzną holenderskiej Fundacji Dansersfonds ‘79. Jego prace: Do Not Go Gentle… (2000) i Kurt Weill (2001) zostały uznane w Holandii za wydarzenia artystyczne tamtych sezonów i jako takie prezentowano je w ramach Holenderskich Dni Tańca. W 2001 roku jego ambitny i prowokujący spektakl Kurt Weill był także nominowany w moskiewskim Teatrze Bolszoj do prestiżowej międzynarodowej Nagrody „Benois de la Danse” w aż trzech kategoriach.

W styczniu 2003 r. Krzysztof Pastor został mianowany etatowym choreografem Het Nationale Ballet, dzieląc odtąd tę pozycję z Hansem van Manenem. Potem stworzył tam m.in. balety Si después de morirVoice, którego premiera miała miejsce na Holland Festival 2004, Don Giovanniego oraz Crossing Paths, Suite for TwoVisions at Dusk. W grudniu 2007 r. moskiewski Balet Bolszoj zaprosił go do współpracy z jego czołową gwiazdą Svetlaną Zakharovą, dla której zrealizował duet ze swojego Tristana i solo z baletu Voice. W maju 2008 r. zaprezentował w Edynburgu nową, oryginalną wersję Romea i Julii Prokofiewa z zespołem Scottish Ballet, a jego choreografie Moving Rooms (2008) i Szeherezady (2009), przygotowane specjalnie na Holland Festival, miały swoje premiery w wykonaniu Het Nationale Ballet. Jego ostatnimi pracami w Amsterdamie były: Dumbarton Dances (2009) i Nijinsky — Dancer, Clown, God (2010).

Oprócz pracy dla Het Nationale Ballet, wystawiał balety dla wielu zespołów w innych krajach, m.in. dla Królewskiego Baletu Szwedzkiego, Baletu Bolszoj w Moskwie, Scottish Ballet, Washington Ballet, Baletu Opery Drezdeńskiej, Baletu Izraelskiego, Królewskiego Baletu Flamandzkiego, Baletu Opery Narodowej w Warszawie (Trzecia symfonia Góreckiego, 1994), Narodowego Baletu Litwy, Narodowego Baletu Łotwy, Donau Ballet, Narodowego Baletu Węgier, Teatru Narodowego w Brnie, Państwowego Baletu w Ankarze, Australian Ballet, West Australian Ballet, Royal New Zealand Ballet i Hong Kong Ballet. Tworzył też kameralne formy choreograficzne specjalnie dla wybranych solistów baletu.

Jego prace pojawiały się w programach znanych festiwali: Holland Festival, Holland Dance Festival i Edinburgh Festival, a także na międzynarodowych konkursach baletowych, zyskując wysokie oceny krytyki i uznanie publiczności. Były też pokazywane przez Het Nationale Ballet podczas tournée po Holandii, Francji, Kanadzie i Wielkiej Brytanii, zaś Australian Ballet w 2008 roku przywiózł jego Symfonię fantastyczną na swoje prestiżowe występy gościnne do Paryża. Artysta był również zapraszany jako juror Międzynarodowego Konkursu Choreograficznego w Groningen, Konkursu Eurowizji dla Młodych Tancerzy w Warszawie, Międzynarodowego Konkursu Baletowego w Nowym Jorku, Nagrody Benois de la Danse (baletowego Oscara), Międzynarodowego Festiwalu Baletowego Dance Open w Sankt Petersburgu i Ogólnopolskiego Konkursu Tańca w Gdańsku.

Po latach nieobecności twórczej w kraju Krzysztof Pastor został zaproszony do Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, by zrealizować na naszej scenie swojego Tristana z muzyką Richarda Wagnera. W następstwie pierwszych wizyt choreografa w Warszawie, dyrektor Waldemar Dąbrowski złożył mu propozycję objęcia dyrekcji baletu Opery Narodowej, z założeniem nadania zespołowi samodzielności artystycznej i podniesienia jego pozycji w Teatrze Wielkim do rangi Polskiego Baletu Narodowego. Artysta objął tę funkcję 18 marca 2009 r., zachowując jeszcze do czerwca 2017 roku swoje obowiązki choreografa-rezydenta Het Nationale Ballet w Amsterdamie. Od chwili objęcia dyrekcji PBN wystawił już w Warszawie swoje wcześniejsze balety: Kurt Weill (2009), In Light and Shadow (2010), Moving Rooms (2012), Romeo i Julia (2014), Burza oraz Bolero (2016), a także zrealizował nowe choreografie: I przejdą deszcze… (2011), Adagio&Scherzo (2014), Casanova w Warszawie (2015), oryginalną wersję Jeziora łabędziego (2017) oraz własną interpretację Koncertu f-moll Chopina (2018).

W latach 2011-2020 był także dyrektorem artystycznym baletu Litewskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu w Wilnie. Z tamtejszym zespołem zrealizował w tym okresie m.in. swoje balety: Tristan, Romeo i Julia, Dziadek do orzechów, BoleroCudowny mandaryn. W uznaniu swojego wkładu w rozwój wileńskiego baletu został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu „Za Zasługi dla Litwy” i Honorową Złotą Gwiazdą Ministerstwa Kultury Republiki Litewskiej.

Jest laureatem nagród specjalnych polskiego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Związku Artystów Scen Polskich (Terpsychora) oraz ZAiKS-u. Został również odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. Otrzymał też tytuł „Wybitnego Polaka” od Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska” (2017). W roku 2021 został powołany do Rady Programowej Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca.

(fot. Łukasz Murgrabia)

Ważniejsze nagrody

    • 1995: Złota Nagroda Choreograficzna, Międzynarodowy Konkurs Baletowy w Helsinkach (Finlandia)
    • 2000: Medal 200-lecia Polskiego Baletu od Ministerstwa Kultury
    • 2000: Nagroda Choreograficzna, Dansersfonds’79 (Holandia)
    • 2010: Statuetka Terpsychory od Związku Artystów Scen Polskich
    • 2011: Złoty Medal „Zasłużony Kulturze — Gloria Artis”
    • 2014: Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
    • 2015: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
    • 2016: Nagroda ZAiKS-u za twórczość choreograficzną
    • 2016: Honorowa Złota Gwiazda Ministerstwa Kultury Republiki Litewskiej
    • 2017: Statuetka i tytuł „Wybitnego Polaka” od Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”
    • 2019: Performing Arts Western Australia Award za Drakulę jako najlepsze nowe dzieło taneczne 2018 roku
    • 2021: Krzyż Oficerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy”

Ważniejsze prace choreograficzne

    • 1992: Shostakovich Chamber Symphony (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 1993: Les Biches (The Israel Ballet, Tel Awiw)
    • 1993: Stop It! (Het Nationale Ballet, Amsterdam; Waszyngton 1998)
    • 1994: Trzecia symfonia Góreckiego (Balet Teatru Wielkiego, Warszawa; Amsterdam 1996)
    • 1995: Don’t Look Back… (DonauBallett, Györ / Amsterdam)
    • 1996: Firebird (The Royal New Zealand Ballet, Wellington; Perth 1999)
    • 1997: Gershwin Concerto (The Israel Ballet, Tel Awiw)
    • 1997: Altri canti d’Amor (Teatro Massimo, Palermo)
    • 1997: Carmen (Litewski Balet Narodowy, Wilno; Ryga 2001, Budapeszt 2002)
    • 1997: Piano Concerto Gershwina (The Washington Ballet, Waszyngton)
    • 1998: Passing By (The Washington Ballet, Waszyngton)
    • 1998: Sen nocy letniej (Litewski Balet Narodowy, Wilno)
    • 1999: Bitter-Sweet (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 1999: Sonata Brahmsa (The Washington Ballet, Waszyngton)
    • 1999: Hin- und hergerissen (Semperoper Ballett, Drezno)
    • 2000: Do Not Go Gentle… (Het Nationale Ballet, Amsterdam; Warszawa 2019)
    • 2000: Srebrny szal (Łotewski Balet Narodowy, Ryga)
    • 2000: In Light and Shadow (Het Nationale Ballet, Amsterdam; Sztokholm 2003; Edynburg 2006; Ankara 2007; Hongkong 2010; Warszawa 2010; Perth 2020)
    • 2001: Święto wiosny (Łotewski Balet Narodowy, Ryga)
    • 2001: Kurt Weill (Het Nationale Ballet, Amsterdam; Warszawa 2009)
    • 2001: Bach Divisions (The Israel Ballet, Tel Awiw)
    • 2002: Tao (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2002: Acid City (Litewski Balet Narodowy, Wilno)
    • 2002: Encounters (Królewski Balet Flamandzki, Antwerpia)
    • 2003: Si después de morir… (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2004: Opium (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2004: Voice (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2005: Don Giovanni (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2006: Tristan (Królewski Balet Szwedzki, Sztokholm; Warszawa 2009, Wilno 2012)
    • 2006: Niebezpieczne związki (Łotewski Balet Narodowy, Ryga; Poznań 2010, Brno 2011)
    • 2006: Crossing Paths (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2006: Suite for Two (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2007: Visions at Dusk (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2007: Symphonie fantastique (The Australian Ballet, Melbourne)
    • 2008: Romeo and Juliet (The Scottish Ballet, Edinburgh; Warszawa 2014; Joffrey Ballet, Chicago 2014; Wilno 2016)
    • 2008: Moving Rooms (Het Nationale Ballet, Amsterdam; Warszawa 2012)
    • 2009: Chopin Dances (The Israel Ballet, Tel Awiw)
    • 2009: Scheherazade (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2009: Dumbarton Dances (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2010: Nijinsky – Dancer, Clown, God (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2011: I przejdą deszcze… (Polski Balet Narodowy, Warszawa)
    • 2012: Chapters (Het Nationale Ballet, Amsterdam)
    • 2012: Bolero (Het Nationale Ballet, Amsterdam; Wilno 2015; Ryga 2015; Warszawa 2016; Rzym 2020)
    • 2014: Adagio & Scherzo (Polski Balet Narodowy, Warszawa; Augsburg 2016)
    • 2014: Burza (Het Nationale Ballet, Amsterdam; Warszawa 2016) 
    • 2014: Dziadek do orzechów (Litewski Balet Narodowy, Wilno)
    • 2015: Casanova w Warszawie (Polski Balet Narodowy, Warszawa)
    • 2015: Chryzantemy (Gala 50-lecia Holenderskiej Opery Narodowej, Amsterdam)
    • 2017: Jezioro łabędzie (Polski Balet Narodowy, Warszawa)
    • 2018: Drakula (West Australian Ballet, Perth)
    • 2018: Cudowny mandaryn (Litewski Balet Narodowy, Wilno)
    • 2018: Koncert f-moll Chopina (Polski Balet Narodowy, Warszawa)
    • 2018: Tańce polskiePolonezMazur Moniuszki (Polski Balet Narodowy, Warszawa)
    • 2019: Toccata Kilara (Polski Balet Narodowy, Warszawa)

Galeria

Polecane