Dyrektor teatrów operowych w kraju i za granicą. Współtwórca wielu wydarzeń artystycznych na polskich scenach operowych. Propagator współczesnej opery polskiej w kraju i arcydzieł Moniuszkowskich w teatrach zagranicznych. W latach 1973-81 był pierwszym dyrygentem i dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego.
Teatr Wielki - Opera Narodowa z prawdziwym żalem i smutkiem żegna wybitnego dyrygenta i wspaniałego człowieka. Jego małżonce Hannie Lisowskiej, córce Iwonie i wnukowi Michałowi, składamy wyrazy najserdeczniejszego współczucia.
Studia muzyczne odbywał we Wrocławiu (PWSM), Warszawie (PWSM) i w Wenecji (Conservatorio Benedetto Marcello). Był studentem Kazimierza Wiłkomirskiego i Adama Kopycińskiego, a następnie aspirantem u Waleriana Bierdiajewa. Ukończył także studia prawnicze na Uniwersytecie Wrocławskim. Karierę artystyczną rozpoczął w 1954 r. w Operze Wrocławskiej. W latach 1962-65 był dyrygentem Opery Poznańskiej, po czym sprowadzony przez Bohdana Wodiczkę, na długie lata związał się z warszawską sceną operową (1962-81).
W okresie swojej warszawskiej dyrekcji przyczynił się do rozkwitu Teatru Wielkiego. Wprowadził na scenę warszawską kilka mniej znanych polskiemu widzowi dzieł światowego repertuaru, promował polską twórczość operową, muzyczną i baletową, takich kompozytorów, jak: Baird, Bloch, Bruzdowicz, Kilar, Małecki, Penderecki (premiery polskie Diabłów z Loudun, 1975 i Pasji według św. Łukasza, 1979), Witold Rudziński (prapremiery Chłopów, 1974 i Odprawy posłów greckich, 1972), Serocki, Twardowski. Wspierał aspiracje zespołu baletowego, który współpracował w tym okresie z kilkoma wybitnymi choreografami, takimi, jak: Ashton, Cullberg, Lifar, Méndez, Messerer. Osobiście zrealizował muzycznie m.in. Konsula Menottiego, 1971; Halkę, 1975 i Parię, 1980 Moniuszki; Uprowadzenie z seraju Mozarta, 1978; Katarzynę Izmajłową, 1976 Szostakowicza; Don Carlosa, 1973 i Falstaffa, 1974 Verdiego; Tannhäusera, 1974 i Holendra tułacza, 1981 Wagnera; autorski wieczór choreograficzny Serge’a Lifara oraz Córkę źle strzeżoną Hérolda w choreografii Frederica Ashtona. Teatr Wielki gościł w tych latach śpiewaków tej miary, co: Fiorenza Cossotto, Nikołaj Giaurow, Alfredo Kraus, Teresa Kubiak, Jewgienij Niesterienko, Birgit Nilsson, Jelena Obrazcowa, Elizabeth Schwarzkopf, Stefania Toczyska, Teresa Żylis-Gara oraz wielu wybitnych tancerzy zagranicznych. Zespół warszawski odbył szereg tournée zagranicznych, występując pod dyrekcją Antoniego Wicherka, m.in. na międzynarodowych festiwalach w Berlinie, Leningradzie, Lizbonie, Madrycie, Moskwie, Sofii, Stambule, Sztokholmie i Wiesbaden.
W sezonie 1981/82 przyjął zaproszenie egipskiego ministra kultury, by kierować zespołem Państwowej Opery i Filharmonii w Kairze. Powiększył kairską orkiestrę o 14 bardzo dobrych muzyków polskich, wystawił tam premierę Traviaty Verdiego oraz prowadził cykl koncertów symfonicznych, w tym dwa z muzyką polską i polskimi solistami. W 1982 r. wrócił do Europy i prowadził orkiestry symfoniczne i spektakle operowe w Szwajcarii (Sankt Gallen, Lugano i Lozannie) oraz w Niemczech w operach w Düsseldorfie (Deutsche Oper), Karlsruhe, Gelsenkirchen, Wiesbaden i Oberhausen, gdzie pełnił do 1990 r. funkcję dyrektora muzycznego i artystycznego tej opery, wystawiając obok pozycji wielkiego repertuaru również mniej znane opery niemieckie, takie, jak: Loreley Maxa Brucha i Moloch Maxa Schillingsa, a w 1990 r. wystawił Halkę Moniuszki nieobecną, od wielu lat na scenach niemieckich. Pozycje te, a zwłaszcza Halka, wzbudziły duże, pozytywne opinie w prasie i w mediach. Równolegle z Wiesbaden, w ramach Maifestspiele (międzynarodowy majowy festiwal operowy) w 1984 r. Antoni Wicherek prowadził tam premierę Arabelli Richarda Straussa oraz Don Carlosa Verdiego.
W latach 1980-90 gościł często na scenach Berlina, Drezna, Lipska, i Budapesztu. Był pierwszym, który w Turcji wystawił Halkę (Ankara, 1979), a Straszny dwór, 1980 w Bukareszcie. Obie pozycje utrzymywały się przez dwa sezony w repertuarze tych oper. Doprowadził również do wymiany solistów między teatrami: Wielkim w Warszawie, tureckim w Ankarze i rumuńskim w Bukareszcie.
Mimo dłuższej nieobecności w kraju nie zaniedbywał swoich kontaktów z polskimi teatrami. W Teatrze Wielkim w Łodzi poprowadził prapremierę Lorda Jima Romualda Twardowskiego oraz premierę Odprawy posłów greckich Witolda Rudzińskiego, a na 40-lecie Opery Wrocławskiej premierę Halki, 1985. Także w Operze Wrocławskiej przygotował polska premierę pierwszej opery komicznej Verdiego Un giorno di regno, albo Il finto Stanislao (Dzień królowania), 1987 oraz premierę Manru Paderewskiego, 1990, pokazaną również w warszawskim Teatrze Muzycznym “Roma”. W 1988 r. przygotował premierę Halki w Operze Bytomskiej. Spektaklem tym dyrygował także podczas tournée w Kanadzie (Montreal) i USA (Nowy Jork), gdzie oprócz spektakli poprowadził również koncert galowy w Katedrze św. Patryka z okazji 10. rocznicy pontyfikatu Jana Pawła II.
Po powrocie na stałe do kraju został dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Wielkiego w Łodzi (1991-94), gdzie wprowadził do repertuaru m.in. Parię Moniuszki, Romea i Julię Berlioza w choreografii Graya Veredona, Aidę i Bal maskowy Verdiego, Fausta Gounoda, Holendra tułacza Wagnera oraz zrealizował premierę polską Króla Ubu Pendereckiego. Za ten ostatni spektakl otrzymał wraz z zespołem “Orfeusza” - nagrodę Warszawskiej Jesieni ’94. Łódzki teatr występował w tych latach m.in. w Amsterdamie, Bonn, Brukseli, Dűsseldorfie, Hanowerze, Lyonie, Paryżu, Rotterdamie, a także w Xanten z Holendrem tułaczem Wagnera.
Po dłuższej nieobecności na scenie warszawskiej Antoni Wicherek przyjął w 1993 r. zaproszenie dyrektora Sławomira Pietrasa i zrealizował w Teatrze Wielkim Parsifala Wagnera, dyrygując nim nie tylko w Warszawie, ale także podczas występów zespołu w Niemczech i na festiwalu w Bregenz (Austria), gdzie w roli tytułowej wystąpił René Kollo.
Jak widać to wyraźnie z dotychczasowego przebiegu jego kariery, Antoni Wicherek szczególna atencją darzył muzykę Richarda Wagnera i Stanisława Moniuszki. W warszawskim Teatrze Wielkim wystawił w okresie swojej dyrekcji pierwsze wagnerowskie dramaty na tej scenie po odbudowie: Tannhäusera i Holendra tułacza, a w 1993 r. Parsifala oraz dwie premiery Halki – w 1975 r. i równo dwadzieścia lat później, w 1995 r., a także Parię, 1980. Wyżej wymienione trzy inscenizacje reżyserowała Maria Fołtyn. Na otwarcie po odbudowie Teatru Narodowego na scenie Bogusławskiego przygotował w 1996 r. Widma Moniuszki w inscenizacji Ryszarda Peryta. W tym samym roku poprowadził nieobecną od 84 lat na scenie Teatru Wielkiego premierę Mazepy Czajkowskiego, a w 1998 r. dla V Bydgoskiego Festiwalu “Opera Nova” Opowieści Hoffmanna J. Offenbacha. W 2000 r. z okazji 100-lecia Opery Lwowskiej Antoni Wicherek poprowadził z tamtejszą orkiestrą koncert, w którym poważną część poświęcono muzyce Moniuszki.
W dorobku artystycznym Antoniego Wicherka dominującym obszarem był teatr operowy, choć miał w swojej biografii także bogatą kartę jako dyrygent koncertujący z zespołami symfonicznymi i radiowymi, w kraju i zagranicą. Miał również poważny dorobek nagraniowy. Z oper polskich nagrał na płyty Erosa i Psyche Różyckiego i Odprawę posłów greckich Witolda Rudzińskiego. W 1998 r. z zespołem Teatru Wielkiego nagrał Halkę na płytach CD i DVD. Edycja ta, wydana przez ZPR Records, osiągnęła już w 1999 r. status Złotej Płyty.
Antoni Wicherek jest laureatem Złotego Medalu "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". W 2005 r. świętował w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej jubileusz 50-lecia pracy artystycznej.
Fot. 1 Stefan Arczyński, 2 Juliusz Multarzyński
