Uczennica Ireny Szymańskiej i Leona Wójcikowskiego, 1937-43.
Partnerka sceniczna Leona Wójcikowskiego, 1946-47.
Solistka baletu Teatru Nowego, 1947-50.
Primabalerina Opery Poznańskiej, 1950-53.
Solistka baletu Opery Warszawskiej, 1953-61.
Primabalerina Teatru Wielkiego, 1962-82.
Kierownik baletu Teatru Wielkiego, 1970-80 i 1985-95.
Pełnomocnik TW ds. obchodów 200-lecia polskiego baletu, 1982-85.
Kierownik baletu Teatru Muzycznego "Roma", 1995-98.
Jurorka konkursów baletowych w kraju i za granicą.
Wielokrotnie wyróżniana odznaczeniami i nagrodami państwowymi.
Żegnamy jedną z najbardziej znaczących postaci polskiego baletu powojennego.
Waldemar Dąbrowski
i zespół Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
oraz
Krzysztof Pastor i Polski Balet Narodowy
Uroczystości pogrzebowe odbyły się 3 października 2014 r. o godz. 9.00 w kościele pw. św. Karola Boromeusza na Starych Powązkach.
***
Maria Krzyszkowska była początkowo uczennicą Ireny Szymańskiej, a potem wychowanką i ostatnią partnerką sceniczną znakomitego tancerza charakterystycznego Baletów Rosyjskich Diagilewa, baletmistrza i pedagoga Leona Wójcikowskiego. Rozpoczynała karierę po wojnie pod jego kierunkiem, koncertując z nim na rożnych scenach Polski, a następnie jako czołowa solistka Teatru Nowego w Warszawie i Opery Poznańskiej. Od 1953 do 1995 roku była nieprzerwanie związana ze sceną warszawską jako solistka i primabalerina, a potem przez długie lata kierownik baletu Teatru Wielkiego.
Zasłynęła jako pierwsza w Polsce wykonawczyni głównych ról w najważniejszych baletach klasycznych: „Giselle”,” Jeziorze łabędzim” i „Don Kichocie” w ich akademickich rosyjskich wersjach choreograficznych. Była też pierwszą wykonawczynią solowych partii w realizacjach polskich choreografów: Leona Wójcikowskiego („Suita hiszpańska”, „Pory roku”, „Swantewit” ,„Coppelia”), Jerzego Gogóła („Świtezianka”), Witolda Grucy („Etiudy baletowe”, „Nokturn i Tarantela”), Witolda Borkowskiego („Bolero”), a także w zrealizowanych na scenie warszawskiej baletach choreografów zagranicznych: Françoise Adreta („Czerwony płaszcz”), Alfreda Rodriguesa („Soirées et matinées musicales”) i Aleksieja Cziczinadzego („Don Kichot”, „Giselle”, „Kopciuszek”, „Romeo i Julia”).
W jej repertuarze znalazły się również role: Królowa Podziemi, Królowa Wschodu, Diablica, Krasawica w „Panu Twardowskim”, Dziewczyna w „Harnasiach”, Zobeida w „Szeherezadzie”, Balerina w „Pietruszce” i Primabalerina („Chopiniana”). Krytyka ceniła jej technikę tańca, zdolności aktorskie, temperament sceniczny, muzykalność i wyczucie stylu. Brała także udział w programach estradowych i telewizyjnych, koncertowała za granicą. W latach 1970-80 i ponownie w latach 1985-1995 kierowała baletem Teatru Wielkiego – Opery Narodowej.
Kierując baletem warszawskim, Maria Krzyszkowska dążyła do ożywienia aktywności artystycznej zespołu, doprowadzając do zwiększenia ilości premier i przedstawień baletowych w Teatrze Wielkim. Za jej kadencji pojawiły się w repertuarze zespołu nowe realizacje baletów klasycznych: „Jeziora łabędziego”, „Coppelii”, „Giselle”, „Córki źle strzeżonej” i „Kopciuszka”; zadebiutowali jako choreografowie: Marta Bochenek, Mariquita Compe, Jerzy Graczyk, Jerzy Makarowski i Zofia Rudnicka; zapraszani też byli do współpracy tacy choreografowie polscy, jak: Witold Borkowski, Witold Gruca, Leon Wójcikowski, Teresa Kujawa, Henryk Konwiński, Andrzej Glegolski, Emil Wesołowski, Waldemar Wołk-Karaczewski oraz znani twórcy zagraniczni: Joseph Lazzini, Asaf Messerer, Birgit Cullberg, Fredericka Ashton, Serge Lifar, Yuriko, Alicia Alonso, Alberto Méndez, Konstantin Siergiejew, Hans van Manen, John Butler, Maurice Béjart i Oleg Winogradow. W trosce o rozwój młodych solistów i całego zespołu Maria Krzyszkowska starała się zapewnić opiekę pedagogiczną baletmistrzów rosyjskich oraz zabiegała o udział tancerzy warszawskich w krajowych i międzynarodowych konkursach baletowych.
Jej pasja, odwaga podejmowanych decyzji i siła przebicia walnie przyczyniły się do zbudowania podwalin pozycji baletu Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w skali krajowej i międzynarodowej.
Była także jurorem międzynarodowych konkursów baletowych w Warnie, Moskwie, Tokio, Osace, Jackson (USA), Helsinkach i Paryżu. Przewodniczyła jury Ogólnopolskiego Konkursu Tańca w Gdańsku. Laureatka nagród Ministerstwa Kultury i Sztuki II i I stopnia, odznaczona Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Sztandaru Pracy II i I klasy oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis”.
Fot. Zofia Nasierowska
