Cud albo Krakowiaki i Górale

Jan Stefani

Daty spektakli

Wodewil w czterech aktach
Libretto: Wojciech Bogusławski
Prapremiera: 1.03.1794
Premiera: 13.03.2015
Oryginalna polska wersja językowa

Czy dla uczczenia 250. rocznicy powstania pierwszego teatru publicznego w Polsce można było wybrać lepszy tytuł niż wystawiony w 1794 roku wodewil Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale? I czy wybór wykonawców, adeptów Akademii Operowej, biorąc pod uwagę symboliczny wymiar wydarzenia, mógł być trafniejszy? Cóż bowiem piękniejszego niż młodzi artyści sięgający do korzeni?

Pod adresem Cudu mniemanego autorstwa tandemu Bogusławski-Stefani, wysuwa się współcześnie różne zarzuty. Jednym nie podoba się to, że w libretcie Wojciech Bogusławski za mało wyraziście zróżnicował gwary Górali i Krakowiaków, innym, że Jan Stefani nie zawsze trafnie "przepracował" melodie ludowych pierwowzorów. Często lekceważy się fakt, że to powstałe w przededniu insurekcji kościuszkowskiej dzieło, słusznie uznane za pierwszą polską operę narodową, odegrało wielką rolę w podgrzaniu nastrojów niepodległościowych.

Bo Krakowiacy aż kipią od mistrzowskich aluzji politycznych, a sama muzyka -- świadectwo doskonałego przyswojenia najnowocześniejszych na owe czasy operowych wzorców Mozarta czy Salieriego -- wynosząc ludowość na poziom sztuki wysokiej, stanowi zapowiedź romantycznych szkół narodowych, które miały pojawić się, najskromniej licząc, dopiero 30 lat później.

Obsada

2015-03-13 | 19:30

Realizatorzy

Uczestnicy programu kształcenia młodych talentów "Akademia Operowa"
Barokowa orkiestra "Akademii Operowej"
Chór młodzieżowy "Artos" im. Władysława Skoraczewskiego

Streszczenie

  • "Cud albo Krakowiaki i Górale": wyjątkowa produkcja Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

    Cud albo Krakowiaki i Górale Wojciecha Bogusławskiego z muzyką Jana Stefaniego, uznawany jest za pierwszą polską operę narodową. Powstała i wystawiona niedługo przed trzecim rozbiorem, w dowcipnej, lekkiej formie muzycznej i błyskotliwym tekście zawierała bardzo wyraźne przesłania narodowościowe i niepodległościowe, szczególnie ważne dla publiczności polskiej w owym czasie. Dziś, gdy aspekt ten ma już znaczenie wyłącznie historyczne, Krakowiaki i Górale pozostają wciąż atrakcyjnym utworem o wysokich walorach scenicznych, uniwersalnym przesłaniu wpisanym w mądrość ludową i wdzięcznym materiałem warsztatowym dla młodych wykonawców.

    Właśnie z myślą o nich Teatr Wielki - Opera Narodowa przygotowuje na rok 2015 nową produkcję tej opery. Gros wykonawców stanowić będą młodzi, wybitnie utalentowani śpiewacy – adepci i absolwenci Programu Kształcenia Młodych Talentów, czyli Akademii Operowej warszawskiego Teatru Wielkiego. Program, realizowany przez tę instytucję od 2009 roku, ma na celu wspieranie rozwoju kariery zawodowej młodych artystów opery, przede wszystkim wokalistów. Akademia Operowa oferuje swoim adeptom udział w regularnie organizowanych warsztatach i kursach mistrzowskich, indywidualne konsultacje wokalne, aktorskie i językowe oraz stałą opiekę merytoryczną. Platformą dla wdrożenia programu jest również podjęta przez Teatr w 2009 roku działalność w ramach Europejskiej Sieci Akademii Operowych [European Network of Opera Academies] enoa, jednoczącej jedenaście instytucji kultury z dziesięciu krajów. Teatr Wielki – Opera Narodowa rekomenduje podopiecznych Akademii do udziału w warsztatach, organizowanych przez instytucje partnerskie enoa i finansuje ich udział w tych projektach.

    Szczególnym walorem artystycznym projektu będzie dbałość o warstwę dźwiękową możliwie najbliższą swemu pierwotnemu kształtowi. Dlatego też specjalnie na potrzeby produkcji powołana zostanie orkiestra, złożona z młodych muzyków grających na instrumentach historycznych lub ich kopiach. Zespół ten pracował będzie pod kierunkiem Władysława Kłosiewicza, Grzegorza Lalka i Tytusa Wojnowicza. Władysław Kłosiewicz, wybitny interpretator muzyki dawnej, objął kierownictwo muzyczne całej produkcji i przybliży młodym muzykom tajniki wykonawstwa historycznego. Podstawą muzycznej realizacji dzieła będzie autorskie opracowanie partytury, przygotowane przez Władysława Kłosiewicza na podstawie materiałów źródłowych, w tym rękopisów Jana Stefaniego.

    Przygotowanie spektaklu obejmie – oprócz dłuższego niż tradycyjny okresu prób – również warsztaty dla wokalistów i instrumentalistów, prowadzone przez znakomitych pedagogów i artystów specjalizujących się w tym specyficznym nurcie wykonawczym. Dla śpiewaków przewidziane są konsultacje wokalne, zajęcia z dykcji, aktorstwa, ruchu scenicznego. Warsztaty dla muzyków obejmą zarówno grę na instrumentach historycznych, jak i możliwości uzyskania historycznego brzmienia na instrumentach współczesnych.

    Spektakl wyreżyseruje Jarosław Kilian, scenografię i kostiumy zaprojektuje Izabela Chełkowska, choreografię ułoży Emil Wesołowski.

    Spektakl, pokazany po raz pierwszy na Scenie kameralnej Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, zaprojektowany zostanie w sposób umożliwiający jego łatwy transport, a tym samym – prezentację na terenie całego kraju, także w ośrodkach nie posiadających teatrów operowych czy dużych scen teatralnych. Takie prezentacje będą połączone z wykładami wprowadzającymi dla publiczności, obejmującymi takie zagadnienia, jak kontekst historyczny i społeczny dzieła, jego tradycja wykonawcza i recepcja – od powstania do chwili obecnej.

    Warszawska premiera poprzedzona będzie rozbudowanym cyklem edukacyjnym, adresowanym zarówno do widzów dorosłego, jak i młodzieży. Cykl ten, przygotowując do odbioru przedstawienia, dedykowany będzie również obchodom 250-lecia Polskiego Teatru Publicznego.

Sponsorzy

  • Partnerzy Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Partner technologiczny Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Organizator koktajlu po premierze

  • Patroni medialni Teatru Wielkiego - Opery Narodowej