Bajadera

Ludwig Minkus, John Lanchbery / Marius Petipa, Natalia Makarowa

Daty spektakli

Balet w trzech aktach
Libretto: Marius Petipa, Siergiej Chudiekow
Muzyka: Ludwig Minkus
Opracowanie: John Lanchbery
Prapremiera: 4.02.1877, Teatr Bolszoj
Premiera tej inscenizacji: 21.05.1980, American Ballet Theatre, Nowy Jork
Premiera w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej: 15.05.2004

Piękna hinduska baśń o miłości, której siła przekracza granice śmierci. Legendarna gwiazda baletu, Natalia Makarova, zrealizowała w Teatrze Wielkim Bajaderę według najlepszych wzorów petersburskich. Z pietyzmem odtworzyła i oszlifowała pierwotną wersję choreograficzną wielkiego Mariusa Petipy z 1877 roku, zachowując jednak w oryginale jego niedoścignioną choreografię sceny Królestwo Cieni – jeden z fenomenów klasycznej spuścizny baletowej. Makarova stworzyła swoją Bajaderę najpierw dla American Ballet Theatre w Nowym Jorku, a potem powtarzała ją kilkakrotnie z najlepszymi zespołami tańca klasycznego. To barwne, romantyczne widowisko urzeka rozmachem, wzrusza do głębi i pozostawia niezatarte wrażenie. Pełne jest popisów solistycznych i wspaniałych scen zespołowych. Doskonały sprawdzian kunsztu akademickiego każdego zespołu baletowego. Także Polskiego Baletu Narodowego i jego czołowych solistów.

Obsada

2016-06-23 | 19:00

Realizatorzy

Polski Balet Narodowy
Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

Streszczenie

  • Akt I

    Scena 1. Święty Gaj, przed świątynią

    Wojownicy powracają z wielkiego polowania na tygrysa, a dołącza do nich Solor, najszlachetniejszy wojownik w całym kraju. Prosi, by pozwolili mu pomodlić się w samotności przed Świętym Ogniem. Gdy jednak wojownicy oddalają się, Solor wzywa Magdawieję, głównego fakira, i prosi go o zaaranżowanie spotkania z bajaderą Nikiją. Rozmowę przerywa im przybycie kapłanów z Wielkim Braminem, który nakazuje Magdawiei zwołać innych fakirów, by przygotowali Święty Ogień do zbliżającej się uroczystości. Nadchodzą bajadery, a wśród nich Nikija, która ma zostać wśród nich główną tancerką. Wielki Bramin jest nią zachwycony i wyznaje Nikii miłość. Jednak bajadera odrzuca zaloty duchownego. Wielki Bramin jest głęboko dotknięty jej reakcją na swoje wyznanie. Gdy rozpoczyna się uroczystość, a tancerki świątynne przynoszą fakirom wodę, Magdawieja przekazuje Nikii wiadomość od Solora. Dziewczyna zgadza się na spotkanie, ale jej rozmowę z głównym fakirem obserwuje podejrzliwie Wielki Bramin. Po ceremonii, jej uczestnicy powracają do świątyni. Magdawieja wzywa wówczas Solora i poleca mu ukryć się w lesie zanim nadejdzie Nikija. Gdy dziewczyna się pojawia i spotyka z Solorem, oboje przysięgają sobie wieczną miłość nad Świętym Ogniem. Tymczasem, niezauważony przez nich Wielki Bramin obserwuje ich ze świątyni, a gdy zaniepokojony Magdawieja rozdziela kochanków, zazdrosny kapłan wpada we wściekłość i wzywa bogów, by pomogli mu zabić Solora.

    Scena 2. Komnata w pałacu

    W pałacu odbywa się uroczystość na cześć Solora, zbierają się zaproszeni wojownicy. Radża oznajmia wszystkim, że Solor w nagrodę za swoje męstwo otrzyma za żonę księżniczkę Gamzatti. Gdy Radża przedstawia Solorowi swoją córkę, wojownik jest oszołomiony jej urodą. Wprawdzie przysięgał już wieczną miłość Nikii, ale nie może się teraz oprzeć urokowi Gamzatti, a tym bardziej odmówić Radży. Zabawę na cześć młodej pary przerywa przybycie Wielkiego Bramina, który prosi Radżę o rozmowę na osobności i donosi mu o miłości Nikii i Solora. Miał nadzieję, że w ten sposób doprowadzi do śmierci Solora, lecz ku jego rozpaczy Radża postanawia zabić Nikiję. Gamzatti słyszy tę rozmowę i wzywa bajaderę do swoich komnat. Chce przekupić ją klejnotami i prezentami, by opuściła Solora, ale Nikija odmawia. W akcie desperacji próbuje ugodzić księżniczkę nożem, ale powstrzymuje ją służąca Aja. Nikija wybiega z komnaty, a Gamzatti, podobnie jak jej ojciec, postanawia ją zgładzić.

    Scena 3. Ogród pałacowy

    Odbywają się zaręczyny Gamzatti i Solora. Wielki Bramin przyprowadza Nikiję, by zatańczyła podczas uroczystości. Nie może ona pogodzić się ze zdradą ukochanego i w tańcu wyraża swój smutek. Służąca Aja podaje dziewczynie kosz kwiatów jako dar od Solora, co podnosi ją na duchu. Ale wśród kwiatów ukryty jest jadowity wąż, a kosz faktycznie przysłali Radża i Gamzatti. Kiedy Nikija pragnie powąchać kwiaty, zostaje ukąszona przez węża. Wielki Bramin podaje jej odtrutkę przeciw jadowi, ale zanim Nikija podnosi ją do ust, widzi Solora odchodzącego z Radżą i Gamzatti i postanawia umrzeć.

  • Akt II

    Scena 1. Namiot Solora

    Przygnębiony i przybity śmiercią Nikii, chcąc uśmierzyć swój ból, Solor sięga po opium, które otrzymał od Magdawiei.

    Scena 2. Królestwo Cieni

    Solor ma halucynacje i jawi mu się zmarła Nikija. Pojawia się ona w Królestwie Cieni, a jej wizja jest zwielokrotniona przez inne cienie. Solor wspomina jej taniec miłości przed Świętym Ogniem.

    Scena 3. Namiot Solora

    Kiedy nadchodzą wojownicy, by przygotować Solora do ślubu z Gamzatti, wizja Nikii wciąż trwa i wprawia go w zakłopotanie.

  • Akt III

    Świątynia

    W cieniu Wielkiego Buddy tańczy złoty bożek, gdy Wielki Bramin i kapłani przygotowują się do zaślubin Gamzatti i Solora. Wchodzą narzeczeni, a bajadery wykonują wokół nich rytualny taniec ze świecami, przypominający Święty Ogień płonący przed świątynią. Radża, Gamzatti i Solor tańczą, ale Solorowi wciąż nie daje spokoju wizja Nikii. Podczas tańca w tajemniczy sposób pojawia się kosz kwiatów jaki otrzymała Nikija, a Gamzatti, przerażona i trawiona poczuciem winy, ponagla ojca, by przyspieszył ceremonię zaślubin. Wielki Bramin udziela ślubu na stopniach ołtarza, ale Solor nie potrafi zmusić się do małżeńskiej przysięgi. Rozgniewani bogowie burzą świątynię, grzebiąc pod ruinami wszystkich obecnych. Dusze Nikii i Solora łączą się w wieczystej miłości.

Sponsorzy

  • Mecenas Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Partnerzy Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Patroni medialni Teatru Wielkiego - Opery Narodowej