Wilhelm Tell

Gioachino Rossini

Daty spektakli

Opera w czterech aktach
Libretto: Victor-Joseph Étienne de Jouy i Hippolyte-Louis-Florent Bis
Prapremiera: 3.08.1829, Paryż
Premiera obecnej inscenizacji: 12.09.2014, Welsh National Opera, Cardiff
Koprodukcja: Welsh National Opera (Cardiff), Houston Grand Opera, Grand Théâtre de Genève
Oryginalna francuska wersja językowa z polskimi napisami

Kto nie zna legendy o Wilhelmie Tellu, wybornym łuczniku, który, zmuszony strzelać do jabłka ustawionego na głowie syna, trafił celnie!? Popularnością cieszy się uwertura do opery Gioachina Rossiniego, gdzie muzyka najpierw toczy się z powagą, a potem wpada w porywający galop! Ale mało kto zna samą operę, bardzo rzadko wystawianą, bo trudną wykonawczo. Rossini pisał Wilhelma Tella po francusku, dla Paryża, w czterech aktach, zgodnie z kultywowanym tam stylem grand opera. Zawsze komponował po swojemu, lecz operową Europę ogarnął już romantyzm, co w Tellu widać i słychać. Podłożem libretta był dramat Friedricha Schillera, ikony romantycznej literatury, ukazujący walkę o wolność Szwajcarów z austriackim najeźdźcą. Obrazy wiejskiego wesela z tańcami, polowań, pacyfikacji wsi, pożaru domu bohatera, nocnej przysięgi powstańców, bitew, zabójstw, modlitwy o ocalenie, burzy na jeziorze, miłości ponad konfliktem mogłyby stanowić pokusę „grand inscenizacji”. Jednak brytyjski reżyser David Pountney skumulował akcję na niezmiennej wielofunkcyjnej, piętrowej dekoracji, a naczelnym motywem plastycznym uczynił wielkie strzelnicze tarcze i metalowe zbroje żołnierzy. Wyrażanie emocji nie raz powierzał tancerzom w kameralnych scenach baletowych. Kierował uwagę widzów nie na efekty teatralne, ale na muzykę Rossiniego. Słusznie! Co za arie! Co za duety! I chóry! Jaka barwność orkiestrowej instrumentacji! W tej operze Rossini sięgnął szczytu – była ostatnią. Po Tellu przez dalsze niemal czterdzieści lat życia żadnej już nie napisał.

Obsada

2017-02-19 | 18:00

Realizatorzy

Chór i Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
Polski Balet Narodowy
Tancerze gościnni

Streszczenie

  • Akt I

    W  jednym ze szwajcarskich kantonów trwa uroczystość weselna, która wieńczy lokalne święto. Wilhelm Tell nie potrafi przestać rozmyślać nad losem swojej ojczyzny, gnębionej przez austriackich najeźdźców i tyrańskie rządy ich gubernatora, Geslera. Patriarcha wsi, Melcthal błogosławi zakochanym parom, ale jest niezadowolony z syna Arnolda, który nie potrafi znaleźć sobie żony. Arnold jest zrozpaczony; wierny swojemu krajowi, zakochany jest w Mathilde, austriackiej księżniczce. Podczas zabawy syn Wilhelma Tella, Jemmy wygrywa konkurs łuczniczy, lecz fetę przerywa nadbiegający Leuthold, który właśnie zabił austriackiego żołnierza usiłującego zgwałcić jego córkę. Tell pomaga Leutholdowi uciec, przeprawiając go swoją łodzią przez niebezpieczne wody jeziora. Ludność sprzeciwia się austriackim żołnierzom oraz ich kapitanowi  Rodolphe’owi i odmawia wyjawienia nazwiska Tella. Austriacy zabierają więc Melcthala jako zakładnika i niszczą wioskę.

  • Akt II

    Mathilde i Arnold wyznają sobie miłość. Gdy Tell i Walter, kolejny szwajcarski patriota, oznajmiają mu, że Austriacy zamordowali jego ojca Melcthala, Arnold przysięga go pomścić i zebrać wszystkie siły, by walczyć o wolność i niepodległość. Przedstawiciele trzech kantonów składają uroczyste ślubowanie, że oswobodzą swój naród z ucisku.

  • Akt III

    Arnold zawiadamia Mathilde, że musi iść walczyć o prawa swojego kraju. Razem płaczą nad utraconą miłością. Żołnierze Geslera zmuszają uwięzionych Szwajcarów do śpiewów i tańców, każą im się kłaniać przed kapeluszem austriackiego namiestnika. Gdy Tell odmawia złożenia ukłonu, Rodolphe rozpoznaje w  nim człowieka, który uratował Leutholda. Słysząc wcześniej o umiejętnościach łuczniczych Tella, Gesler rozkazuje mu zestrzelić jabłko z głowy swego syna Jemmy’ego. Jeśli Tell odmówi, on i syn zginą. Jednak Tellowi udaje się zestrzelić jabłko nie raniąc Jemmy’ego. Gdy żołnierze znajdują przy nim drugą strzałę, Tell oświadcza, że przeznaczona była ona dla Geslera, gdyby nieszczęśliwym trafem pierwsza raniła jego dziecko. Wściekły Gesler każe aresztować Tella, lecz interweniuje Mathilde i zabiera pod swoją opiekę Jemmy’ego. Tell ma być zabrany łodzią do zamku Altdorf i tam zostać zgładzony.

  • Akt IV

    Na wieść o aresztowaniu Tella, Arnold ujawnia miejsce, gdzie Tell i Melcthal ukryli broń przygotowując się do zbrojnego powstania. Żona Tella, Hedwige zaczyna błagać Geslera o miłosierdzie, gdy nadchodzi Mathilde z Jemmy’m i proponuje siebie w zamian jako zakładniczkę. Nad jeziorem rozpętuje się burza. W obliczu niebezpieczeństwa, Tell zostaje uwolniony z łańcuchów, aby jako znakomity żeglarz mógł bezpiecznie przeprowadzić łódź. Jemmy daje sygnał do buntu, a gdy Tell przybija do brzegu, syn wręcza mu jego łuk i strzały. Tell zabija Geslera, a Arnold i jego ludzie zdobywają zamek Altdorf. Gdy burza wreszcie się uspokaja i wszystko cichnie, Mathilde i Szwajcarzy łączą się w  modlitwie dziękczynnej za piękno natury i  powrót wolności dla ich kraju.

Sponsorzy

  • Mecenas Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Partnerzy Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Patroni medialni Teatru Wielkiego - Opery Narodowej