Burza

Purcell, Tallis, Johnson, Locke, van der Aa / Krzysztof Pastor

  • Akt I

    ok. 1 h 5 min

  • Przerwa

    20 min

  • Akt II

    ok. 45 min

Czas trwania: ok. 2 h 10 min.

Daty spektakli

Balet w dwóch aktach wg Williama Shakespeare'a 
Muzyka: Henry Purcell, Thomas Tallis, Robert Johnson, Matthew Locke, Michel van der Aa oraz irańska muzyka tradycyjna
Prapremiera: 18.06.2014, Dutch National Opera & Ballet, Amsterdam
Premiera polska: 9.04.2016, Teatr Wielki - Opera Narodowa
Koprodukcja: Het Nationale Ballet

W 1609 roku jeden z angielskich statków płynących do Ameryki w czasie burzy rozbił się u wybrzeży Wysp Bermudzkich. Rozbitkowie zdołali zbudować nowy statek i powrócić do domu. O historii tej było wówczas głośno w Londynie i mogła ona być jedną z inspiracji do napisania Burzy. Szekspir w Burzy bierze na warsztat spotkanie z Obcym wpisane w ekspansję kolonialną, podboje terytorialne, odkrycie Ameryki. Krzysztof Pastor do współpracy nad swoim spektaklem zaprosił parę artystów wizualnych urodzonych w Iranie – Shirin Neshat i Shoję Azari, twórców nagrodzonego na festiwalu w Wenecji filmu Kobiety bez mężczyzn. Jak mówi Shoja Azari „polityczny aspekt tego projektu polega na tym, że przychodzimy z innego świata, nie z Europy Zachodniej, że reinterpretujemy Szekspira w nowym ujęciu, umieszczamy go w naszym kontekście historycznym”. Nazywana „poetką wizualną” Shirin Neshat, autorka między innymi kaligrafii zapisywanej na ciele, bardzo interesuje się „językiem ciała jako sposobem opowiadania historii”, pasjonuje ją choreografia w znaczeniu estetyki i kompozycji. Połączenie choreografii, obrazów, przekazu szekspirowskiego oraz muzyki Purcella, Tallisa i muzyki irańskiej daje niepokojący i inspirujący spektakl.

Na 45 minut przed każdym przedstawieniem zapraszamy na spotkania wprowadzające do Foyer Głównego

Obsada

2018-02-16 | 19:00

Realizatorzy

Polski Balet Narodowy
Muzyka z nagrania Orkiestry Teatru Wielkiego - Opery Narodowej pod batutą Matthew Rowe

Streszczenie

  • Akt I

    Prolog

    Prospero doczekał starości na wyspie i stale rozmyśla o przeszłości. Był księciem Mediolanu, wygnanym z córką Mirandą przez brutalnych rywali. Kiedy tu przybył, wyspa nie była bezludna. Władała nią Sycorax z synem Calibanem. Po jej śmierci wyspa stała się własnością Calibana i jego plemienia. Żył tam także tajemniczy duch powietrzny Ariel.

    Scena 1

    Przy wsparciu magii posłusznego mu Ariela, Prospero wywołuje burzę, która ożywia jego wspomnienia. Przypomina sobie, jak przed laty sztorm rzucił go z córką na tę wyspę po zatonięciu łodzi. Niesieni przez fale, zostali uratowani przez ducha Ariela i wodza Calibana. Ariel pomógł wtedy rozbitkowi zawładnąć wyspą. Wkrótce Caliban zbliżył się do Mirandy, pomimo zaborczej opieki jej ojca. Młodzi lubią przebywać razem, co bardzo niepokoi Prospera. Dziewczyna jest rozdarta między obydwoma mężczyznami, lecz nie jest w stanie przeciwstawić się ojcu. Caliban czuje się odrzucony i rozżalony, że utracił nie tylko władzę nad wyspą.

    Scena 2

    Za sprawą Ariela, Prospero ponownie wywołuje sztorm i oddaje się wspomnieniom. Pamięta jak inna katastrofa morska sprowadziła tu jego dwóch rywali, Stephana i Trincula, a z nimi także Ferdinanda, młodego księcia Neapolu, którego ze wzburzonych fal uratował Ariel. Ferdinand jest załamany, więc Ariel próbuje go pocieszyć. Kiedy Prospero z Mirandą odnajdują rozbitka na brzegu morza, dziewczyna jest poruszona jego tragicznym losem. Ojciec dostrzega ich wzajemne zainteresowanie i czuje, że on byłby bardziej odpowiednim partnerem dla Mirandy niż nieokrzesany Caliban. Rozważa nawet uwolnienie córki spod swojej opieki. Ona jednak znów staje wobec trudnego wyboru między nowym uczuciem a troską ojca. Narastająca miłość Ferdinanda i Mirandy wzmaga rozdrażnienie Prospera i nawet oddany Ariel nie potrafi go uspokoić. Wspomnienia starego Prospera nabierają jeszcze większej intensywności.

  • Akt II

    Scena 3

    Wraz z kolejną burzą wywołaną z pomocą Ariela, Prospero przypomina sobie, że ostatni sztorm wyrzucił także na brzeg jego brutalnych rywali, Stephana i Trincula. Spotyka ich tam Caliban. Rozbitkowie początkowo obawiają się tubylca, którego uważają za nieokrzesanego dzikusa, ale stopniowo opanowują strach i zniewalają go do posłuszeństwa. Plemię Calibana przybywa jednak na odsiecz swojemu wodzowi. Po nieudanej próbie cywilizowania tubylców przez obcych, Caliban postanawia wykorzystać ich do spisku przeciw Prosperowi. Z powodzeniem, bo Stephano i Trinculo chętnie atakują dawnego wroga, a pomaga w tym zniechęcone do niego plemię Calibana. Jednak Ariel czuwa nad swoim nowym panem i magiczną mocą zatrzymuje napastników, a potem nasyła na nich wściekłe bestie. Prospero chce surowo ukarać Calibana za jego bunt, ale Ariel łagodzi jego gniew i odwodzi od zemsty.

    Scena 4

    Ostatni sztorm wieńczy wspomnienia starego Prospera. Dostrzega teraz Mirandę i Ferdinanda jak zmagają się z wielkim drzewem, które sam powalił aby ich rozdzielić. W swoim miłosnym uniesieniu udaje im się pokonać zarówno tę przeszkodę, jak i władzę Prospera.

    Epilog

    Nadszedł czas konfrontacji starca z przeszłością i jego młodym alter ego. Ostatecznie spotykają się pogodzeni: Prospero, Stephano, Trinculo, Miranda i Ferdinand, a duch wyspy Ariel strzeże ich pojednania. Jednak Prospero uświadamia sobie, że utracił wszystko co najcenniejsze: córkę, młodość, wiarę w ludzi. Rozumie też jak niesprawiedliwy był dla Calibana. Ale już nic nie może zrobić, pozostaje mu poddać się losowi.

Sponsorzy

  • Mecenas Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Partnerzy Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

  • Partner Polskiego Baletu Narodowego

  • Patroni medialni Teatru Wielkiego - Opery Narodowej