Szalone Dni Muzyki - Pojedynek na smyczki

PROGRAM:

Bohuslav Martinů: Koncert podwójny na dwie orkiestry smyczkowe, fortepian i kotły

Krzysztof Penderecki: Emanacje na dwie orkiestry

Ralph Vaughan Williams: Fantazja na tematy Thomasa Tallisa

WYKONAWCY:

Emmanuel Strosser (fortepian)
Piotr Kostrzewa (kotły)
Sinfonia Varsovia
Jurek Dybał (dyrygent)

Życiorys Bohuslava Martinů to ciągłe poszukiwanie nowych światów. Nie potrafiąc odnaleźć swojego miejsca w czeskim życiu muzycznym, zdecydował się w latach 20. ubiegłego wieku na wyjazd do Paryża. Tam, jak wielu innych, zachłysnął się wszechobecną awangardą i zaczął budować swój własny język muzyczny w oparciu o stylistykę neoklasyczną. Koncert podwójny powstawał, gdy widmo II wojny światowej nabierało coraz bardziej realnych kształtów. Martinu w swoim Koncercie daje wyraz niepokojowi, który towarzyszył tym złowieszczym czasom.

Emanacje pochodzą z pierwszego okresu twórczości Pendereckiego, kiedy to kompozytor swoim brawurowym językiem muzycznym wyrobił sobie opinię twórcy bezkompromisowo poszukującego nowych brzmień. Dwie orkiestry smyczkowe są nastrojone są w różny sposób, co daje efekt nieustannego pulsowania każdego dźwięku.

Choć Fantazja na tematy Thomasa Tallisa powstała w XX wieku, jej brzmienie przenosi w czasie aż o 500 lat wstecz do czasów renesansowych katedr i nabożnych, chóralnych śpiewów. Vaughan Williams wykorzystał w niej temat Psalmu autorstwa jednego z najważniejszych kompozytorów angielskich XVI wieku, Thomasa Tallisa. Uwagę zwraca charakterystyczne rozmieszczenie instrumentów na scenie. Mimo że utwór przeznaczony jest wyłącznie na smyczki, poprzez ich specyficzny podział na trzy grupy, kompozytor pragnął zachować charakter muzyki organowej, niespiesznie wybrzmiewającej w murach strzelistych katedr.