Bohuslav Martinů (1890-1959) – czeski kompozytor. W dzieciństwie uczył się gry na skrzypcach, rozpoczął studia w konserwatorium w Pradze, ale po trzech latach zrezygnował z wiolinistyki na rzecz kompozycji i organów. Studia ukończył jednak z oceną niedostateczną. Po tej porażce pozostał w Pradze do 1914 roku. Z przyjaciółmi intensywnie studiował wówczas partytury wielkich kompozytorów XIX wieku, Mahlera, Debussy'ego, śledził też tendencje w literaturze.
Podczas pierwszej wojny światowej Martinů uczył muzyki w rodzinnej Poličce. W 1918 roku powrócił do Pragi, tym razem już jednak w zupełnie innej roli. W tym roku odbył się jego debiut koncertowy jako kompozytora, a w latach 1919-23 pracował jako skrzypek w orkiestrze praskiej filharmonii. W 1923 roku otrzymał stypendium na kurs kompozytorski u Alberta Roussela w Paryżu. We Francji pozostał przez kolejne siedemnaście lat.
Żył przez całe życie w biedzie, co jednak nie miało wpływu na aktywność twórczą. Jego utwory zyskały uznanie najpierw w Czechach, a następnie za granicą, m.in. w Baden-Baden i Bostonie. W latach 30. Martinů nawiązał współpracę z wydawnictwami nutowymi, coraz większą popularnością cieszył się w Czechach, prawie co roku przyjeżdżał tam z premierami najnowszych kompozycji. Podczas drugiej wojny światowej, w 1940 roku opuścił Paryż i z przystankiem w Aix-en-Provence wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Pomocy finansowej, jak i artystycznej udzielał mu w tym okresie Paul Sacher, szwajcarski dyrygent i czołowy mecenas sztuki XX wieku. W tym czasie wykonywanie muzyki Martinů na obszarze Czech i Moraw zostało zabronione przez hitlerowców.
Lata 1941-53 kompozytor spędził w Stanach Zjednoczonych. W tym czasie wykładał na letnich kursach w Tanglewood oraz na uniwersytecie w Princeton (1948-51). W 1952 roku premiera jego opery Komedia na moście spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem krytyki. Pisano o niej m.in. jako „operze roku”. W 1953 przeniósł się z żoną do Europy, zamieszkał w Nicei, ale niebawem wrócił do USA, by objąć katedrę kompozycji w Curtis Institute of Music w Filadelfii. Zrezygnował jednak z tej funkcji i w 1956-57 zgodził się podjąć pracę w American Academy w Rzymie. Poważnie chorował, ostatni rok spędził w posiadłości Sachera w Schönenbergu koło Bazylei. Zmarł w 1959 roku.
1914
Prasqual, Steve Reich, Paweł Szymański / Robert Bondara
Nevermore...?
Bohuslav Martinů / Jiří Kylián
Msza polowa
Friedrich A. Cohen / Kurt Jooss
Zielony stół
Wieczór baletowy w trzech częściach | Premiera: 15.11.2014
