Franz Schubert (1797-1828) -- austriacki kompozytor romantyczny. W latach 1805-1808 pobierał nauki gry na instrumentach: ojciec uczył go gry na skrzypcach, brat -- na fortepianie, a miejscowy organista -- gry na organach i zasad harmonii. W 1808 roku został przyjęty do wiedeńskiego nadwornego chóru chłopięcego, w związku z czym mógł kształcić się w konwikcie pijarskim pod kierunkiem Antonia Salieriego, niegdyś głównego konkurenta Mozarta. W tym czasie podjął pierwsze próby kompozytorskie, jego utwory bardzo szybko nabierały cech dojrzałej twórczości.
W 1814 roku Schubert zafascynował się niemiecką literaturą romantyczną. Skomponował wówczas pieśń Małgorzata przy kołowrotku, którą uznaje się za początek epoki pieśni romantycznej. Czytał Goethego, Schillera, co zaowocowało skomponowaniem w 1815 roku 145 pieśni do tekstów poetów romantycznych. W roku następnym powstało kolejnych sto kompozycji w tym gatunku, a w międzyczasie także symfonie, dzieła sceniczne, muzyka fortepianowa. W 1818 roku był przez pewien czas nauczycielem w rodzinie Esterházych. Mimo starań o stałe zatrudnienie, życie przyszło mu spędzić na dorywczych zajęciach związanych z nauczaniem.
W latach 20. XIX wieku popularnym wydarzeniem na artystycznej mapie Wiednia stały się tzw. schubertiady -- spotkania towarzyskie połączone z koncertami, w których czołową rolę odgrywał właśnie Schubert. Stworzony przez niego repertuar pieśniowy chętnie wykonywany był w całym Wiedniu, ale słaba pozycja towarzyska kompozytora i brak koneksji spowodowały, że często jego utwory wykonywano bez świadomości autorstwa.
Ambicją Schuberta była twórczość operowa, ale wszystkie podjęte w tej dziedzinie próby zakończyły się fiaskiem. Z kolei muzyka instrumentalna, symfonie i utwory kameralne za życia kompozytora pozostawały na marginesie oficjalnego nurtu repertuarowego. Przełomem okazał się dopiero zachwyt Schumanna i Liszta nad muzyką Schuberta, dzięki czemu symfonie tego twórcy weszły do stałego repertuaru filharmonicznego. Największym zwycięstwem Schuberta okazała się jego twórczość pieśniowa. W sumie skomponował ok. 600 utworów na głos z towarzyszeniem fortepianu.
Schubert to przypadek złożonej osobowości muzycznej. W grzecznych, wewnętrznie poukładanych utworach poukrywane są demony psychiki naznaczonej piętnem wyobcowania. Jedna noc, która miała stać się inicjacją do dorosłego życia mężczyzny, zmieniła się w inicjację do śmierci. Muzyka Schuberta jest zawoalowanym krzykiem człowieka śmiertelnie przerażonego. Dobrze wychowanego, więc starającego się ze wszech miar powściągnąć panikę. Schubert jest jak pies -- pisała Elfriede Jelinek -- który na odległość wyczuwa zbliżające się zagrożenie. Franz Schubert zmarł w wieku 31 lat na chorobę weneryczną.
OBSESJE
Wieczór baletowy w trzech częściach
ADAGIO & SCHERZO
Choreografia: Krzysztof Pastor | Muzyka: Franz Schubert
POWRACAJĄCE FALE
Choreografia: Emil Wesołowski | Muzyka: Mieczysław Karłowicz
MOVING ROOMS
Choreografia: Krzysztof Pastor | Muzyka: Alfred Schnittke, Henryk Mikołaj Górecki
