Tancerz, choreograf, pedagog, legendarny twórca niemieckiego teatru tańca. Urodził się 12 stycznia 1901 roku w Wasseralfingen (Wirtemberga). Po maturze studiował pianistykę i śpiew w Wyższej Szkole Muzycznej w Stuttgarcie. W 1920 roku poznał Rudolfa von Labana i u niego uczył się tańca w Mannheim i Hamburgu. W roku 1924 został baletmistrzem w teatrze miejskim w Münster. Wraz z Aino Siimolą (którą poślubił w 1929 roku), Sigurdem Leederem, Fritzem A. Cohenem oraz Heinem Heckrothem założył tam Nową Scenę Tańca (Neue Tanzbühne), dla której powstały jego pierwsze prace choreograficzne.
Studiował także akademicki taniec klasyczny w Wiedniu i Paryżu. W roku 1927 został kierownikiem wydziału tańca w Folkwangschule w Essen, gdzie rok później założył Folkwang-Tanztheater-Studio. W 1930 roku ze swoim zespołem pod nazwą Folkwang Tanzbühne Essen, przeniósł się do miejscowego Teatru Miejskiego (Essener Stadttheater). W roku 1932 pokazał swój Zielony stół podczas Concours de Choréographie des Archives Internationales de la Danse w Paryżu i zdobył tam pierwszą nagrodę, co zapoczątkowało międzynarodowy sukces tego dzieła.
W 1933 roku artysta wyemigrował ze swoimi tancerzami do Anglii i odtąd jego zespół działał pod nazwą Ballets Jooss. Miał swoją siedzibę w Dartington Hall, gdzie wspólnie z Sigurdem Leederem założyli również szkołę tańca. Zespół odbywał wiele tournée zagranicznych, jednak w roku 1947 Kurt Jooss zmuszony był rozwiązać grupę. W dwa lata później powrócił do Essen, by włączyć się w odbudowanie Folkwangschule i stworzyć przy niej nowy zespół. Znów komponował choreografie, pokazywał je podczas występów gościnnych, a w latach 1954-1958 był także baletmistrzem teatru operowego w Düsseldorfie. Szczególne znaczenie miała jednak jego praca na wydziale tańca w Folkwangschule i to on przyczynił się do utrwalenia pozycji tej szkoły jako wiodącej instytucji pedagogicznej w dziedzinie tańca na terenie Republiki Federalnej Niemiec. Jedną z uczennic Joossa, a potem solistką i jego asystentką w nowym Folkwang-Ballett była Pina Bausch, która przejęła z czasem kierownictwo zespołu i rozwinęła własną karierę choreograficzną.
W 1968 roku Kurt Jooss rozstał się z Folkwangschule. Nadal jednak pracował aktywnie jako choreograf, wykładowca gościnny, członek wielu składów jury oraz przewodniczący Conseil International de la Danse przy UNESCO. W 1971 roku, po śmierci żony, która przez całe życie była jego artystyczną partnerką i najbliższą współpracowniczką, opuścił Essen i zamieszkał w Kreuth w Górnej Bawarii.
Artysta gościł także w Polsce na zaproszenie łódzkiego Teatru Wielkiego w 1972 roku. Zrealizował tam wówczas premierę polską swojego Zielonego stołu. Towarzyszyła mu w pracy córka Anna Markard, była tancerka, pedagog, choreografka i wieloletnia asystentka ojca. Kurt Jooss zmarł 22 maja 1979 roku w szpitalu w Heilbronn po wypadku drogowym. Najcenniejsze prace wybitnego choreografa wznawiała później na różnych scenach Anna Markard (1931-2010), której od połowy lat 90. asystowała zwykle Jeanette Vondersaar. Obecnie to ona upoważniona jest do odtwarzania choreografii Kurta Joossa na scenach świata i zrealizowała także Zielony stół w jego oryginalnej wersji z zespołem Polskiego Baletu Narodowego.
fot. WDR / Jooss-Archiv
