Jeden z największych choreografów naszych czasów. Urodził się 1 stycznia 1927 roku w Marsylii jako syn filozofa Gastona Bergera. Zadebiutował w Paryżu, najpierw jako tancerz, później jako choreograf. W 1960 roku w Brukseli założył słynny zespół pod nazwą Balet XX Wieku. 27 lat później przeniósł się z zespołem do Lozanny i zmienił jego nazwę na Béjart Ballet Lausanne.
Maurice Béjart zapuszczał korzenie gdziekolwiek niosła go jego praca. Tańca uczył się w Marsylii, Paryżu i Londynie. Od 1945 roku wędrował z występami w grupie wybitnych francuskich solistów, a potem wiązał się kolejno jako solista z zespołem International Ballet (1949), Cullberg Ballet i Królewskim Baletem Szwedzkim (1950), a wreszcie został jednym z założycieli zespołu Les Ballets de l'Étoile (1953), przekształconego w cztery lata później w Ballet-Théâtre de Paris. Podczas tournée ze szwedzkim zespołem Cullberg Ballet (1949) odkrył w sobie zdolność do ekspresji artystycznej poprzez choreografię. Niedługo potem, podczas swojej pracy nad szwedzkim filmem baletowym Ognisty Ptak po raz pierwszy spotkał Igora Strawińskiego. Od tamtych lat stale tworzył nowe choreografie, ze słynnymi w owych czasach Symfonią samotnego człowieka (1955) iSonatą na troje (1957).
Jego wielki triumf nadszedł jednak w 1959 roku, gdy stworzył swoje pomnikowe Święto wiosny dla Maurice’a Huismana, nowego dyrektora Théâtre Royal de la Monnaie w Brukseli. Premiera została przygotowana połączonymi siłami tancerzy Ballet-Théâtre de Paris, Le Ballet Milorad Miskovitch, Western Theatre Ballet i lokalnego belgijskiego zespołu. Utorowała ona drogę do powstania w 1960 roku legendarnego Baletu XX Wieku w Brukseli, który stał się miejscem wielu wybitnych kreacji choreograficznych Béjarta i mekką wybitnych młodych talentów tanecznych z całego świata. W różnych latach występowało w nim także kilku znanych polskich tancerzy: Wojciech Wiesiołłowski (jako Woytek Lowski), Gerard Wilk, Andrzej Ziemski, Piotr Nardelli, Dariusz Blajer, Waldemar Wołk-Karaczewski (jako Waldemar Wolk) i Katarzyna Gdaniec. W ciągu ponad ćwierćwiecza swojego istnienia Balet XX Wieku odwiedził wiele krajów odnosząc wszędzie wielkie sukcesy. Trzykrotnie też przyjeżdżał do Polski, w latach 1966, 1970 i 1985.
Po „założycielskiej” premierze Święta wiosny Béjarta przyszła tam kolej na inne głośne balety wielkiego choreografa. Było ich wiele: Bolero (1961), Dziewiąta Symfonia (1964), Romeo i Julia (1966), Msza dzisiejszych czasów (1967), Bhakti (1968), Actus tragicus (1969), Czyżby to była śmierć? (1970), Ognisty Ptak (1970), Pieśń wędrownego czeladnika (1971), Niżyński, klaun Boga (1971), Stimmung (1972),Golestan – Ogród różany (1973), To, co mi mówi miłość (1974), Nasz Faust (1975), Molier zmyślony(1976), Życie paryskie (1978), Wariacje „Don Juan” (1979), Iluminacje (1979), Eros-Thanatos (1980),Wien, Wien nur du allein (1982), Msza przyszłych czasów (1983) i inne. Szereg z nich pojawiało się potem także w repertuarach innych zespołów świata. A dwa zostały zrealizowane również na naszej scenie przez Balet Teatru Wielkiego: Romeo i Julia – Pas de deux z muzyką Berlioza (1985) i Wariacje „Don Juan” do muzyki Chopina (1987).
Wyraźnie rozsmakowawszy w artystycznej różnorodności, Béjart tworzył często dzieła choreograficzne wyrażające poprzez taniec istotę różnych kultur, proponował nowe interpretacje choreograficzne znanych baletów i motywów literackich, sięgał do bardzo bogatego repertuaru muzycznego, od Bacha, Mozarta, Beethovena, Chopina i Berlioza, poprzez Verdiego, Wagnera i Mahlera, po Strawińskiego, Bouleza i Stockhausena. Był również z powołania pedagogiem - w 1970 roku założył Szkołę Mudra w Brukseli, a siedem lat później jej filię w Dakarze. Z czasem, w 1992 roku, Szkoła i Warsztaty Rudra otworzyły swe podwoje w Lozannie.
Likwidacja Baletu XX Wieku w Brukseli, przeniesienie zespołu do Szwajcarii i przekształcenie go w Béjart Ballet Lausanne odbyło się w 1987 roku bez żadnej przerwy w działalności choreografa. Jednak w 1992 roku zmniejszył on skład zespołu do 30 tancerzy, tworząc odtąd bardziej kameralny repertuar, bardziej skupiony na indywidualnej interpretacji. Powstały teraz kolejne jego balety: Ring um den Ring, Cudowny Mandaryn, Król Lear - Prospero, A propos de Shéhérazade, Le Presbytère...!, Mutationx, La Route de la soie, Płaszcz, Enfant-Roi, Lumière, Tokyo Gesture... i wiele innych.
Niezależnie od bardzo intensywnej twórczości choreograficznej Maurice Béjart reżyserował również spektakle teatralne (La Reine verte, Casta Diva, Five Modern Nô Plays, A-6-Roc), przedstawienia operowe (Salome, Traviata, Don Giovanni) oraz filmy (Bhakti, Paradoxe sur le comédien). Pozostawił także po sobie powieść, osobisty pamiętnik i sztukę teatralną.
Był laureatem wielu nagród i wyróżnień. Japoński cesarz Hirohito przyznał mu Order Wschodzącego Słońca (1986), a król Belgów Baudouin - tytuł Wielkiego Oficera Orderu Korony (1988). W 1993 roku otrzymał prestiżową Cesarską Nagrodę Premium od Japońskiego Towarzystwa Sztuki, a Fundacja Unamori przyznała mu Nagrodę Kioto (1999). W 1994 roku został wybrany członkiem Akademii Sztuk Pięknych Instytutu Francji. W 1995 roku papież Jan Paweł II przyznał mu Nagrodę Fundacji Pokoju, a w 1996 roku otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Lozanny. W 2001 roku z rąk Jeanne Moreau odebrał nagrodę Laurent Perrier Grand Siècle.
W 2002 roku Maurice Béjart założył jeszcze jedną nową formację baletową pn. Compagnie M, przeznaczoną dla młodych tancerzy i wystawił w Lozannie nowy balet Matka Teresa i dzieci świata. W 2003 roku złożył hołd Federico Felliniemu spektaklem autorskim Ciao, Federico w 10. rocznicę śmierci wielkiego reżysera, a ambasador Francji w Szwajcarii przekazał mu insygnia Komandora Orderu Sztuk i Literatury. W 2004 roku artysta obchodził pięćdziesięciolecie swojej pracy dyrekcyjnej w balecie i zrealizował na tę okazję spektakl L’Art d’être grand-père ze swoimi młodymi tancerzami. W 2005 roku pokazał przedstawienie L’Amour - la Danse, złożone z kilkunastu fragmentów swoich najważniejszych baletów oraz kolejne wielkie dzieło Zarathoustra, le Chant de la Danse. W 2006 roku, w przeddzień 80. urodzin, wystawił jeszcze spektakl La Vie du danseur raconté par Zig et Puce. Zmarł w Lozannie 22 listopada 2007 roku w trakcie pracy nad swoim ostatnim baletem Le Tour du Monde en 80 Minutes. (pch)
