W przedstawieniu usłyszymy muzykę wybranych utworów Ferenca Liszta w aranżacji Johna Lanchbery’ego w wykonaniu Orkiestry Opery Narodowej pod dyrekcją maestra Patricka Fournilliera. Nasi artyści wystąpią w londyńskiej scenografii i kostiumach Nicholasa Georgiadisa. To już kolejna u nas realizacja z serii arcydzieł baletowych XX wieku, na którą czekaliśmy od długiego czasu. Pierwsze przedstawienia Mayerlingu zaplanowaliśmy w dniach 4-10 czerwca 2021 roku.
Samobójcza śmierć arcyksięcia Rudolfa Habsburga i jego młodocianej kochanki Mary Vetsery w Mayerlingu to jeden z najbardziej zagadkowych epizodów europejskiej historii XIX wieku. Rudolf był jedynym synem cesarza Franciszka Józefa i Elżbiety Bawarskiej, słynnej „Sissi”. Wiązano z nim wielkie nadzieje jako następcą tronu Monarchii Austro-Węgierskiej. Kiedy jednak jego zaaranżowane małżeństwo z belgijską księżniczką Stefanią okazało się nieudane, szukał pociechy w romansach, morfinie i alkoholu. Skonfliktowany z ojcem, w 30. roku życia poznał 17-letnią baronównę Vetserę, bezgranicznie w nim zakochaną i gotową nawet na wspólne samobójstwo. Odnaleziono ich martwych w cesarskim pałacyku myśliwskim w Mayerlingu, a prawda o ich śmierci do dziś wzbudza liczne kontrowersje.
Powstało kilka ekranizacji tej historii, z najsłynniejszą w reżyserii Terence’a Younga, z Omarem Sharifem i Catherine Deneuve w rolach tragicznych kochanków. W przeciwieństwie jednak do romantycznych wersji filmowych MacMillan w swym widowiskowym dramacie, powstałym w 1978 roku dla londyńskiego Royal Ballet, znacznie pogłębia portret psychologiczny Rudolfa. Wnika w uwarunkowania społeczne i polityczne jego zachowań oraz presję najbliższego otoczenia, co mogło doprowadzić zagubionego w tym wszystkim arcyksięcia do desperackiego samobójstwa. Tworzy dzięki temu zaskakujące okazje do wspaniałych sekwencji jego tańca i ekspresji aktorskiej. Wystarczy wspomnieć, że Rudolf w ciągu całego baletu prawie nie schodzi ze sceny, wykonując aż siedem ważnych pas de deux z pięcioma różnymi partnerkami. Żaden dotąd balet nie stawiał artyście tak wysokich wymagań. Pierwszym wykonawcą tej roli był znany angielski tancerz David Wall, a później wykonywali ją w Londynie inni wybitni artyści Royal Ballet.
Mayerling pozostaje bowiem do dziś żelazną pozycją repertuaru Royal Ballet, który prezentował go także podczas występów w Nowym Jorku (z Waynem Eaglingiem w roli Rudolfa) i w Moskwie (z Irkiem Mukhamedovem). Po śmierci Kennetha MacMillana, za specjalnym pozwoleniem wdowy po choreografie, Lady Debory MacMillan, to wyjątkowe przedstawienie mogły dotąd włączyć do swojego repertuaru jedynie: Królewski Balet Szwedzki, Węgierski Balet Narodowy, Balet Opery Wiedeńskiej, Balet Teatru im. Stanisławskiego w Moskwie, Houston Ballet i Balet Stuttgarcki. Znalazł się także w najbliższych planach Baletu Opery Paryskiej.
Naszą inscenizację przygotowują dwaj brytyjscy artyści wyspecjalizowani w realizowaniu arcydzieła MacMillana: ceniony angielski choreolog Karl Burnett i Wayne Eagling, były gwiazdor Royal Ballet. Jako Arcyksięcia Rudolfa zobaczymy u nas Vladimira Yaroshenkę, którego głównymi partnerkami będą: Chinara Alizade (jako Mary Vetsera), Yuka Ebihara (Hrabina Larisch), Mai Kageyama (Księżniczka Stefania), Rosa Pierro (Cesarzowa Elżbieta) i Palina Rusetskaya (Mitzi Kaspar). Do roli Rudolfa przygotowują się także Dawid Trzensimiech i Patryk Walczak, a poza już wymienionymi w licznych rolach dramatu pojawi się cała plejada artystów Polskiego Baletu Narodowego. Niespodzianką będą gościnne występy dawnych solistów warszawskiego baletu, Renaty Smukały i Walerego Mazepczyka w specjalnych rolach aktorskich Arcyksiężnej Zofii i Cesarza Franciszka Józefa, a jego przyjaciółką Kathariną Schratt będzie mezzosopranistka Justyna Ołów. Premiera powstaje we współpracy z Royal Opera House, Covent Garden, która wypożyczyła Teatrowi Wielkiemu – Operze Narodowej swoje oryginalne dekoracje i kostiumy tej inscenizacji. Po pierwszej, czerwcowej serii przedstawień Mayerling powróci znów do naszego repertuaru dopiero w przyszłym sezonie.
(pch)
Na zdjęciach Ewy Krasuckiej:
1. Vladimir Yaroshenko jako Arcyksiążę Rudolf i Yuka Ebihara jako Hrabina Larisch
2. Chinara Alizade jako Mary Vetsera i Vladimir Yaroshenko jako Arcyksiążę Rudolf
3. Rosa Pierro jako Cesarzowa Elżbieta i Vladimir Yaroshenko jako Arcyksiążę Rudolf
