Zespół, nad którym patronat honorowy objęła w tym roku Ołena Zełenska – Pierwsza Dama Ukrainy, powstał, by bronić ukraińskiego dziedzictwa artystycznego jedyną przypisaną muzykom bronią – sztuką. Patronat nad obydwoma polskimi koncertami – zarówno nad inauguracyjnym w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, będącej zarazem współproducentem tournée, jak i w Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku, objęła Małżonka Prezydenta RP, Agata Kornhauser-Duda.
Ubiegłoroczna, niezwykle udana, pierwsza trasa koncertowa Orkiestry po Europie i USA zainspirowała Keri-Lynn Wilson – kanadyjską dyrygentkę ukraińskiego pochodzenia i dyrektorkę muzyczną zespołu – do powtórzenia konceptu w sierpniu i wrześniu tego roku, z wiarą, że ponownie muzycy w najważniejszych europejskich centrach muzycznych i festiwalach staną się ambasadorami ukraińskiej kultury w czasie, gdy ich ojczyzna walczy o wolność. W skład 74-osobowej orkiestry wchodzą artyści mieszkający w Ukrainie, z których kilku musiało otrzymać specjalną zgodę od rządu ukraińskiego, by służyć swojemu krajowi muzyką; a także muzycy, którzy opuścili ojczyznę jako uchodźcy oraz ukraińscy instrumentaliści będący członkami europejskich orkiestr. Jako solista wystąpi skrzypek Valeriy Sokolov.
Zespół ponownie zbierze się w Warszawie pod auspicjami Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, w porozumieniu z Ministerstwem Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy i we współpracy z Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Trasa koncertowa rozpocznie się w Warszawie wykonaniem IX Symfonii Ludwiga van Beethovena z udziałem Chóru Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku oraz solistów: Olgi Kulchynskiej (sopran), Nicole Chirki (mezzosopran), Dmytro Popova (tenor) i Vladyslava Buialskyiego (bas-baryton). W programie pozostałych koncertów znajdzie się II Koncert skrzypcowy ukraińskiego kompozytora Yevhena Stankovycha oraz III Symfonia Beethovena (Eroica). Jednym z ważniejszych punktów trasy będzie otwarty koncert na terenach Pałacu Schönhausen w Berlinie w Dniu Niepodległości Ukrainy (24 sierpnia) przewidziany dla kilku tysięcy słuchaczy.
Muzycy orkiestry na co dzień związani są m.in. z: Kijowską Operą Narodową, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Ukrainy, Orkiestrą Filharmonii Lwowskiej i Operą w Charkowie, a także z takimi zagranicznymi zespołami, jak: Orkiestra Tonkünstler w Wiedniu, Belgijska Orkiestra Narodowa i Staatskapelle w Berlinie. Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy wspiera przedsięwzięcie organizacyjnie oraz formalnie, wydając mężczyznom w wieku poborowym zgodę na opuszczenie kraju i zaangażowanie się w wysiłek wojenny za pośrednictwem wyjątkowego oręża, jakim jest sztuka.
„Ukrainian Freedom Orchestra jest muzycznym głosem Ukrainy. Muzyka jako uniwersalne medium, które nie wymaga przekładu, jest językiem, którym możemy swobodnie rozmawiać ze światem. Zapraszam Państwa do udziału w trasie koncertowej UFO i wsłuchania się w ponadczasowe przesłanie o potędze wolności zawarte w dziełach nieprzemijającej klasyki, które znalazły się w programie. Niech przemówi muzyka i uciszy przemoc” – napisała Ołena Zełenska, Pierwsza Dama Ukrainy.
Keri-Lynn Wilson, pomysłodawczyni utworzenia orkiestry i jej dyrektorka muzyczna, podkreśla: „Ukraina kontynuuje swoją nieustraszona walkę, broniąc całego wolnego świata, jednak potrzebuje naszego wsparcia bardziej niż kiedykolwiek. Tego lata z dumą ponownie dołączę do dzielnych muzyków Ukrainian Freedom Orchestra, chcę razem z nimi bronić dziedzictwa kulturalnego Ukrainy. Nie spoczniemy, dopóki wojna się nie zakończy”.
Metropolitan Opera w Nowym Jorku na czele z Peterem Gelbem oraz Teatr Wielki - Opera Narodowa w Warszawie pod kierunkiem Waldemara Dąbrowskiego, które powołały do życia i wsparły organizacyjne Ukrainian Freedom Orchestra w 2022 roku, bez wahania zaangażowały się w pomoc w realizacji tegorocznego tournée zespołu. Zarówno MET, jak i TW-ON od początku aktywnie przeciwstawiały się rosyjskiej agresji na Ukrainę i świadczyły pomoc ofiarom wojny. Obie instytucje wyrażają wdzięczność polskiemu Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego za wsparcie finansowe pobytu Orkiestry w Warszawie oraz koncertów w Warszawie i Gdańsku.
Inauguracyjna trasa koncertowa Ukrainian Freedom Orchestra była jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych ubiegłego roku. Zespół został doskonale odebrany przez krytyków i entuzjastycznie oklaskiwany przez publiczność. Tournée zdobyło bezprecedensowy dla tego typu przedsięwzięć rozgłos w mediach. Trzy z trzynastu koncertów zostały pokazane w telewizji – przez stację BBC (Proms w Londynie), Arte (występ w Warszawie) oraz PBS (Kennedy Center w Waszyngtonie) – natomiast występów we Francji i Niemczech można było wysłuchać w radiu. Zespołowi podczas jego podróży towarzyszyła ekipa BBC z Clivem Myrie na czele. O przedsięwzięciu pisała także prasa na całym świecie, w tym: „New York Times”, „Washington Post”, „Guardian”, „Times”, „Le Monde”, „Die Welt”, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Wśród stacji telewizyjnych, które informowały o tournée Orkiestry w swoich serwisach informacyjnych, znalazły się m.in. NBC Evening News, CNN, BBC, NOS.
Sponsorami orkiestry jest m.in. fundacja Bloomberg Philanthropies. Organizatorem trasy koncertowej Ukrainian Freedom Orchestra jest Teatr Wielki - Opera Narodowa we współpracy z Askonas Holt, jedną z najważniejszych agencji artystycznych na świecie. Środki zebrane podczas tournée zostaną przekazane na wsparcie ukraińskich artystów. Można także wesprzeć ukraińską kulturę bezpośrednio za pośrednictwem strony prowadzonej przez ukraińskie ministerstwa kultury: https://restore.mkip.gov.ua/
Keri-Lynn Wilson, pomysłodawczyni i dyrektorka muzyczna Ukrainian Freedom Orchestra, podczas swojej międzynarodowej kariery dyrygowała takimi zespołami, jak Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks, NDR Hanover Orchestra, Bruckner Linz Orchestra i NHK Symphony. Współpracowała z najważniejszymi scenami operowymi świata, m.in. Royal Opera, Metropolitan Opera, Bayerische Staatsoper, Opera de Paris, czy Wiener Staatsoper. W 2020 roku otrzymała nominację do nagrody dla dyrygenta roku „Opus Klassik” za nagranie Sigismondo Gioacchino Rossiniego z zespołem Bayerische Rundfunk.
Valeriy Sokolov, urodzony w 1986 r. ukraiński skrzypek, już w 1999 r. otrzymał Study Grant Prize na Międzynarodowym Konkursie im. Pablo Sarasate w Pampelunie w Hiszpanii, co zapewniło mu stypendium Yehudi Menuhin School w Anglii. We wrześniu 2005 Sokolov wziął udział w Międzynarodowym Festiwalu i Konkursie im. George'a Enescu i zdobył Grand Prix za wykonanie Koncertu skrzypcowego Beethovena; zdobył także nagrodę za najlepsze wykonanie III Sonaty skrzypcowej Enescu oraz nagrodę Fundacji Enescu. Jako jeden z najlepszych artystów młodego pokolenia regularnie współpracuje z najważniejszymi orkiestrami i dyrygentami świata, występując w najbardziej prestiżowych salach koncertowych.
Szczegółowe informacje o tournée:
• 20 sierpnia: Teatr Wielki - Opera Narodowa, Warszawa, godz. 19:00 LINK
• 22 sierpnia: Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina w Gdańsku, godz. 19:00 LINK
• 24 sierpnia: Kastellanwiese, Schloss Schönhausen, Berlin, godz. 19:30 LINK
• 27 sierpnia: Festival w Lucernie, godz. 11:00 LINK
• 28 sierpnia: Het Concertgebouw, Amsterdam, 20:00 LINK
• 30 sierpnia: Elbphilharmonie, Hamburg, 20:00 LINK
• 2 września: Snape Maltings, Snape, Wielka Brytania, 19:30 LINK
• 3 września, Barbican Centre, Londyn, 14:00 LINK
