María de Buenos Aires
Astor Piazzolla
Tango opera w dwóch częściach
Libretto: Horacio Ferrer
Prapremiera: 8.05.1968, Sala Planeta, Buenos Aires
Premiera tej inscenizacji: 16.03.2023, TW-ON
Oryginalna hiszpańska wersja językowa z polskimi napisami
María de Buenos Aires to Nowy Świat, nowa muzyka, tango nuevo i nowy typ opery – tango operita, dla której muzyczną podstawą jest obłędny rytm i nastrój tanga, tańca narodzonego na południowo-wschodnim wybrzeżu Ameryki Łacińskiej. Ludowe tango argentino doczekało się swego barda, Astora Piazzolli, kompozytora-poetę, który stworzył nowy styl prezentacji tego namiętnego tańca, czerpiąc inspirację ze Strawińskiego, Bartóka i klasycznych form muzycznych, ale też jazzu i elektronicznego rocka – podniósł tango do rangi sztuki muzycznej.
Pochodził z okolic Buenos Aires, z Mar del Plata oddalonego o kilkaset kilometrów od stolicy Argentyny. W 1925 roku przeniósł się z rodziną do Nowego Jorku, gdzie uczył się grać na bandoneonie. W 1934 roku wystąpił u boku śpiewaka Carlosa Gardela w ważnym dla historii tanga filmie El día que me quieras. Wróciwszy do kraju, grał na bandoneonie w orkiestrach w Mar del Plata i Buenos Aires. Później nastąpił ważny zwrot w jego życiu – zaczął komponować. Po studiach kompozytorskich u Alberto Ginastery, założył własny zespół muzyczny, dla którego zaczął pisać tanga. Pierwsza nagroda w konkursie kompozytorskim za Sinfonię Buenos Aires umożliwiła mu wyjazd do Paryża i kontynuowanie studiów u Nadii Boulanger, nestorki muzycznego neoklasycyzmu, która wychowała całe pokolenie kompozytorów europejskich. Lata 60. i 70. XX wieku były dla Astora Piazzolli czasem syntezowania tanga z jazzem i rockiem, kontaktu z twórczym fermentem Nowego Jorku, zakładania kolejnych zespołów, z których Sekstet występował i nagrywał do 1990 roku. Nobilitacją dla Piazzolli stał się fakt, że od końca lat 80. jego kompozycje zaczęli włączać do swojego repertuaru znani wirtuozi, m. in. skrzypek Gidon Kremer, pianista Emanuel Ax, wiolonczeliści Yo-Yo-Ma i Mścisław Rostropowicz, któremu Argentyńczyk dedykował Le Grand Tango.
María de Buenos Aires (1968) była spełnieniem dążeń artystycznych Piazzolli. Połączył teatr operowy z tańcem, co w historii opery nie było wprawdzie nowe, jednak balet klasyczny zastąpiło u niego tango. Tytułowa María była dla kompozytora alegorią ukochanego miasta. Piękna i przeklęta, urodzona „w dniu, gdy Pan Bóg leżał pijany” dziewczyna wyrywa się z biedy i rodzinnej patologii na upragnioną wolność. Uwiedziona rytmem tanga, zanurza się w trzewia wielkiego miasta, zostaje prostytutką, poznaje co to seks i zbrodnia, w końcu sama zostaje zabita przez zgraję uliczników, gangsterów i burdelowych matron. María zyskuje jednak drugie życie jako własny cień wędrujący po ulicach metropolii. Maríę de Buenos Aires reżyseruje Wojciech Faruga, dyrektor artystyczny Teatru Polskiego w Bydgoszczy, wcześniej szef Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży „Korczak”.
Obsada
Realizatorzy
Bandoneon: Klaudiusz Baran, gitara: Andrzej Olewiński
Chór: Joanna Michalska, Maria Udovenko, Justyna Zanni, Marcin Maciak, Marek Kulik, Michał Zambrzycki
Tancerze: Dominik Więcek, Wojciech Kałuża, Marek Bula, Bartłomiej Gąsior, Andrei Kamarov, Paweł Kozłowski
Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
Asystenci reżysera: Piotr Sędkowski, Marcel Osowicki
Sponsorzy
-
Partnerzy Akademii Operowej
-
Partnerzy Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
-
Partner technologiczny
-
Patroni medialni