Paria

PROLOG

Święty gaj nieopodal miasta Benares. Idamor, dzielny wódz, który niedawno wygrał wojnę, zwierza się swojemu przyjacielowi Ratefowi. Idamor jest zakochany w kapłance Neali, córce arcykapłana Akebara. Sekretną rozmowę przyjaciół przerywa zgiełk. Na teren świętego gaju dostał się parias. Złamał prawo, bo żaden "nietykalny" nie może tam przebywać. Za taki postępek czeka go śmierć. Rozgniewany tłum ściga pariasa (Chwytać go, chwytać go!). W jego obronie staje Idamor, czym zaskakuje zgromadzonych.

Tłum się rozchodzi, Idamor zostaje sam. Poznajemy jego kolejną najpilniej strzeżoną tajemnicę: sam jest pariasem. Dawno temu wyrzekł się rodziny, porzucił dom i na co dzień udaje kogoś innego. Ta długo skrywana tajemnica bardzo mu ciąży (Paria! – Jemu słońca żałuje swych promieni).

AKT I

OBRAZ 1

Chór braminek sławi wschód słońca (Spod gwiaździstej opończy). Wśród kobiet kroczy Neala. Ona również kocha Idamora. Obydwoje zdają sobie sprawę, że ich uczucie łamie zasady kastowego społeczeństwa: córce kapłana nie wolno wiązać się z wojownikiem (Czystego ducha wznosić korne modły – I już to jestem pierwszą wśród kapłanek). Pojawia się Idamor. Zakochani, korzystając z chwili intymności, ponawiają miłosną przysięgę (Kochany, przy tobie tak błogo).

OBRAZ 2

Arcykapłan Akebar zbiera kapłanów w świątyni (O, Surja wspaniały!). Ostrzega ich, że kasta wojowników, szczególnie po zwycięstwach Idamora, zyskuje coraz większe poparcie wśród ludu i chce pozbawić kapłanów władzy. Akebar zdaje sobie sprawę z uczucia Neali, dlatego ofiarowuje rękę córki Idamorowi, zwalniając ją tym samym ze ślubów kapłańskich. To przebiegłe posunięcie ma załagodzić narastający konflikt między kastami.

AKT II

Akebar nazywa Idamora "synem". Słowo to przywołuje wspomnienia. Idamor przez lata żył w ukryciu, bojąc się, że ktoś rozpozna w nim "nietykalnego", wyrzekł się swojego ojca i pochodzenia. Gnębiony wyrzutami sumienia wyznaje Neali swą tajemnicę (duet: Czy cię kocham, pytasz mnie?). Neala jest wstrząśnięta słowami ukochanego, lecz mimo narastających przeciwności, postanawia pozostać z Idamorem aż do śmierci (Paria! On paria!).

Ratef oznajmia, że w mieście pojawił się starzec Dżares wypytujący o Idamora (Znam gród wspaniały). Neala postanawia ugościć ubogiego pielgrzyma i dowiedzieć się, co go sprowadza. Ten nalega na widzenie z Idamorem ( Z rozpaczy szałem).

Idamor rozpoznaje w Dżaresie dawno niewidzianego ojca. Dżares nakłania syna do powrotu w rodzinne strony (duet: Bez wsparcia, bez opieki). Uczucie, jakim Idamor darzy Nealę, utrudnia podjęcie decyzji.

AKT III

Rozpoczyna się uroczystość zaślubin (Już ołtarz gotów). Akebar wprowadza Idamora. Z tłumu wyrywa się Dżares, wytykając Idamorowi obłudę. Uczestnicy ceremonii współczują odtrąconemu starcowi, ten w przypływie żalu wyznaje, że jest pariasem. Akebar nakazuje go uśmiercić.

W obronie ojca staje Idamor. Wzburzony wyznaje, że i on jest pariasem (Tak, ja jestem paria). Akebar zabija Idamora. Pojawia się Neala. Pojmując, co się stało, oznajmia, że od tej chwili jest córką Dżaresa (Pójdź biedny starcze). Hamując gniew ludu, Akebar skazuje Nealę na wygnanie.