Romeo i Julia

Opera w 5 aktach
Libretto: Jules Barbier i Michel Carré wg tragedii Williama Szekspira
Prapremiera: 27/04/1867, Paryż
Premiera tej inscenizacji: 3/05/2025, Drezno
Produkcja: Semperoper Dresden
Oryginalna francuska wersja językowa z polskimi i angielskimi napisami

Historia Romea i Julii jest jednym z najbardziej znanych mitów we współczesnej kulturze pojawiający​ch​​ ​ się​ ​​m.in. w teatrze dramatycznym, musicalu i filmie. Już ​w XIX wieku kompozytorzy odkryli siłę tkwiącą w tragedii kochanków z Werony. Jednym z nich był Charles Gounod należący do czołówki najpopularniejszych twórców francuskich swego czasu, piszący muzykę religijną, oratoria i pieśni, spełniający się także na niwie teatru operowego. Romeo i Julia, obok Fausta, jest jego najpopularniejszym dziełem scenicznym. Kompozycja ​​zyskała rozgłos już na paryskiej prapremierze, która odbyła się podczas wystawy światowej w 1867 roku, szybko zdobywając sławę nie tylko w Europie, ale i w Stanach Zjednoczonych. ​ ​ 

Nie była to jednak pierwsza kompozycja XIX-wieczna wykorzystująca motyw Romea i Julii, wcześniej użyli go m.in. Vincenzo Bellini i Hector Berlioz. Libretto Julesʼa Barbiera i Michela Carrégo dość wiernie podąża za oryginałem, choć inspirowane jest późniejszą przeróbką dramatu Szekspira dokonaną przez słynnego ​XVIII-wiecznego ​aktora Davida Garricka. Usunął on mogące razić publiczność kontrowersyjne fragmenty, a przede wszystkim zmienił nieco zakończenie, dodając wspólną scenę tytułowych bohaterów przed śmiercią. Wersja Gounoda nie skupia się tak mocno na społecznym aspekcie skazanego na potępienie związku – brakuje w niej finałowego pojednania rodzin w obliczu tragedii, nacisk położony jest na indywidualny dramat kochanków. Dlatego też tytułowa para spełnia się nie tylko we fragmentach solowych: żywiołowy charakter Julii poznajemy dzięki utrzymanej w formie walca koloraturowego arii Je veux vivre. Romeo zaś zaprezentowany jest jako namiętny kochanek w kawatynie Ah! lève-toi soleil!, choć najważniejsze w operze są cztery duety miłosne przybliżające kolejne stadia związku Romea i Julii. Gounod oddaje zauroczenie bohaterów wdzięcznym menuetem, ukazując następnie​,​ jak cementuje się ich relacja, jak się rozpada ze względu na nieprzychylne okoliczności oraz jak gaśnie w obliczu śmierci​. Dzięki wdzięcznym melodiom, subtelnym harmoniom i wyrafinowanej orkiestracji udaje się kompozytorowi lawirować między tragedią a liryzmem.

Reżyserka Barbara Wysocka w swojej inscenizacji​ przygotowywanej w Semperoper w Dreźnie​ przedstawia historię Romea i Julii jako na wskroś współczesną. Wysocka podkreśla, jak bardzo szekspirowska historia rezonuje z obecnymi czasami – to opowieść o ludziach, którzy z desperacją szukają bliskości w świecie, w którym na miłość i bliskość nie ma miejsca. Wysocka nie odnosi się bezpośrednio do konkretnych wydarzeń politycznych – pokazuje system, który zawodzi, społeczeństwo, które nie potrzebuje większości, by dokonać przemocy. To świat, który eskaluje konflikt, wymusza wybór strony, odbiera prywatność. A w nim dwoje ludzi szuka miłości.

Chór i Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej