Dracula
Wojciech Kilar / Krzysztof Pastor
Balet w dwóch aktach z prologiem
Libretto: Paweł Chynowski według powieści Brama Stokera
Muzyka: Wojciech Kilar (utwory filmowe oraz fragmenty Kościelca 1909, Koncertu na fortepian i orkiestrę i V Symfonii)
Aranżacja: Michael Brett
Prapremiera: 6.09.2018, West Australian Ballet, Perth
Premiera polska: 28 kwietnia 2022, Polski Balet Narodowy, Warszawa
Dracula z muzyką Wojciecha Kilara i choreografią Krzysztofa Pastora stał się sensacją baletową roku 2018. Spektakl powstał na specjalne zamówienie West Australian Ballet i miał swoją światową prapremierę we wrześniu 2018 roku w Perth.
West Australian Ballet zapragnął mieć w swoim repertuarze baletową adaptację powieści grozy Brama Stokera Dracula (1897) i jej oscarowej ekranizacji z roku 1992 w reżyserii Francisa Forda Coppoli, do której muzykę napisał Wojciech Kilar. Teatr zwrócił się z tą propozycję do Krzysztofa Pastora, który w swojej koncepcji dramaturgicznej postanowił nie odnosić się jednak wyłącznie do filmu Coppoli, lecz pokazać więcej muzyki Wojciecha Kilara. Spektakl opiera się więc na starannie i precyzyjnie opracowanej partyturze (Michael Brett), na którą składają się różne utwory polskiego kompozytora. Z teczki z jego muzyką filmową zaczerpnięto tematy z Ziemi obiecanej, Trędowatej, Kroniki wypadków miłosnych, Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest, Zazdrości i medycyny. Zaś z dorobku muzyki autonomicznej – fragmenty Kościelca 1909, V Symfonii „Adwentowej” i Koncertu na fortepian i orkiestrę.
Postać wampira, bladego arystokraty w czarnej pelerynie z czerwonym podbiciem, obdarzonego demoniczną seksualnością, który wysysa ludzką krew, pierwszy raz w literaturze pojawiła się w opowiadaniu Wampir Johna Williama Polidoriego (1819), inspirowanym podaniami z południa Europy. Autor tego literackiego utworu, młody lekarz o artystycznych aspiracjach, tak bardzo kochał się w angielskim poecie i dandysie, lordzie George’u Byronie, że tytułowemu wampirowi pojawiającemu się w opowiadaniu pod nazwiskiem lorda Ruthvena nadał cechy owego romantycznego artysty i podróżnika. I taki właśnie portret wzorowany na Byronie wszedł w XX w. do popkultury za sprawą licznych filmowych adaptacji. Wampir z powieści Irlandczyka Brama Stokera, tytułowy hrabia Drakula, luźno tylko związany z historyczną postacią średniowiecznego hospodara wołoskiego Włada III Palownika, miał nieco inną powierzchowność i nosił długi biały wąs. Najbardziej przerażającą postać wampira, mężczyzny przypominającego nietoperza, o nagiej czaszce, z ostrymi zębami i krogulczymi palcami stworzył w 1922 r., jeszcze w czasach kina niemego, niemiecki reżyser Friedrich Murnau, twórca Nosferatu – symfonii grozy, którego śladem ponad pół wieku później podążył Werner Herzog, reżyserując film Nosferatu wampir z Klausem Kinskim w roli tytułowej (1979).
Krzysztof Pastor powrócił do pierwowzoru pięknego arystokraty, smukłego bruneta z długimi włosami, człowieka prześladowanego przez groźne fatum, które zdjąć z niego może tylko miłość. Dracula w choreografii Pastora to wzruszający kostiumowy spektakl o miłości, która żyje nawet po śmierci. Tytułowy hrabia idzie na wojnę i walczy na niej dzielnie (świetna scena walki na szable). Gdy jego żona Elizabeth dostaje fałszywą wiadomość o jego śmierci, zabija się. Dumny biskup odmawia pochówku, a wtedy zrozpaczony Dracula przebija go rapierem i zrywa ze swojej szyi krzyż. Dostaje się w szpony zła i zamienia się w zniszczonego życiem starca. Wyjeżdża do Londynu. Tam odbywa się wspaniała scena balu z muzyką z Trędowatej. Dracula – wciąż pod postacią pięknego młodzieńca – spotyka dziewczynę o imieniu Minna, niepokojąco podobną do jego zmarłej ukochanej żony. Właśnie Minna/Elizabeth pomoże nieszczęśnikowi uwolnić się od zła, a on z miłości do niej złoży najcenniejszą ofiarę – z własnego życia.
Draculę Krzysztofa Pastora nominowano do prestiżowej Helpmann Awards w kategorii „Najlepsze przedstawienie baletowe” i trzykrotnie nagrodzono w konkursie Performing Arts WA Awards – za koncepcję i realizację spektaklu oraz za kostiumy i aranżację muzyczną. Druga australijska premiera odbyła się w listopadzie 2021 roku w Queensland Ballet w Brisbane.
Obsada
Realizatorzy
Polski Balet Narodowy
Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
Streszczenie
Sponsorzy
-
Partner spektaklu
-
Partnerzy Akademii Operowej
-
Partnerzy Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
-
Partner Polskiego Baletu Narodowego
-
Partner technologiczny
-
Patroni medialni
-
Partnerzy koktajlu
Vladimir Yaroshenko
Kristóf Szabó
Patryk Walczak
Yuka Ebihara
Mai Kageyama
Ana Kipshidze
Maksim Woitiul
Carlos Martín Pérez
Kilian Smith
Diogo de Oliveira
Cezary Wąsik
Palina Rusetskaya
Jaeeun Jung
Ryota Kitai
Adam Huczka
Olga Yaroshenko
Nikodem Bialik
Marco Esposito
Laurence Elliott
Chinara Alizade
Marta Fiedler
Paweł Koncewoj
Matthieu Quincy
Adam Myśliński
Aoi Choji
Aneta Zbrzeźniak
Anna Czeszejko
Bartosz Zyśk
Vadzim Kezik
Gianni Melfi
Małgorzata Dębska
Melissa Abel
Natalia Pasiut
Joanna Drabik
Krzysztof Pastor
Patrick Fournillier
Jon Buswell
Charles Cusick Smith i Phil R. Daniels
Simonetta Lysy
Cédric Ygnace
John-Paul Percox